Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. J. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty socjalnej

na skutek odwołania M. J. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 31 sierpnia 2012r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonej M. J. (1) prawo do renty socjalnej od dnia 1 września 2012 roku do dnia 31 sierpnia 2015 roku.

Sygn. akt VU 987/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawczyni M. J. (1) dalszego prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu ZUS podał, iż wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy zarobkowej, a zatem w myśl art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268 ze zm.), brak jest podstaw do przyznania świadczenia.

Od powyższej decyzji złożyła odwołanie w dniu 17 września 2012 roku M. J. (1).

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Postanowieniem z dnia 18 listopada 2013 roku, Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim ustanowił dla M. J. (2) pełnomocnika z urzędu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

M. J. (1) urodziła się w dniu (...). Ukończyła specjalną szkołę podstawową dla osób niedosłyszących, posiada wyuczony zawód - szwacz dzianin. Zarobkowo przepracowała łącznie około 5 lat, jako: monter lamp, szwaczka, przewijaczka oraz pomoc w kuchni. Do 2006 roku pobierała rentę socjalną, następnie uznana została za zdolną do pracy. Od 01.06.2010r. do 31.08.2012r. pobierała ponownie rentę socjalną z przyczyn psychiatrycznych. Ponadto od 2001 r. zaliczona została do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności- na stałe (okoliczności niesporne).

W dniu 9 lipca 2012 roku M. J. (1) złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty socjalnej na dalszy okres (dowód: wniosek o rentę socjalną k. 41 w aktach ZUS).

Orzeczeniem z dnia 1 sierpnia 2012 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawczyni jest nie jest całkowicie niezdolna do pracy (dowód: orzeczenie lekarza orzecznika z dnia 1 sierpnia 2012 roku z dokumentacją medyczną k. 45, w aktach organu rentowego).

M. J. (1) wniosła sprzeciw od powyższego orzeczenia, w wyniku czego sprawę skierowano na komisję lekarską ZUS, która w dniu 22 sierpnia 2012 roku po ponownym badaniu zdiagnozowała u wnioskodawczyni: organiczne zaburzenia urojeniowe, niedosłuch obustronny, cukrzyce typu 2 bez danych na okresy hipoglikemii i wydała orzeczenie zgodne z opinią lekarza orzecznika ZUS (dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 22 sierpnia 2012 roku z dokumentacją medyczną k. 45—47 w aktach organu rentowego).

Wnioskodawczyni urodziła się jako wcześniak, od urodzenia jest osobą niedosłyszącą. Zgłasza dolegliwości bólowe ze strony górnego i dolnego odcinka kręgosłupa. Choruje na cukrzyce, którą leczy insuliną. Od kilku lat pozostaje pod opieką Poradni (...). Renę socjalną przez okres 2 lat - do sierpnia 2012r. - pobierała z powodu schorzenia psychiatrycznego ( analiza dokumentacji medycznej oraz orzeczniczej wnioskodawczyni w aktach sprawy).

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

• organiczne zaburzenia urojeniowe;

• obustronny niedosłuch wrodzony znacznego stopnia.;

• cukrzyca typu 2 z otyłością;

( dowód: opinia biegłych lekarzy psychiatry B. J. (1) oraz psychologa M. P. (1) - opinia łączna k. 20-24 oraz ich opinia uzupełniająca k.74-75opinia biegłego otolaryngologa M. Z. k.31 i verte biegłego diabetologa M. S. k.33-34, opinia biegłego z zakresu medycyny pracy J. G. k.50-52 )

Stopień zaawansowania powyższych schorzeń czyni wnioskodawczynię całkowicie niezdolną do pracy okresowo od dnia 1 września 2012 roku do dnia 31 sierpnia 2015 roku (dowód: łączna opinia uzupełniająca biegłych lekarzy psychologa M. P. i psychiatry B. J. k. 75-76 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 982) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia;

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Przepis art. 5 powołanej ustawy nakazuje przy tym, aby ustalenie całkowitej niezdolności do pracy następowało na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1). Całkowita niezdolność do pracy występuje przy tym, gdy osoba utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 1 i 2), z tym iż zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody w orzeczeniu całkowitej niezdolności do pracy (art. 13 ust. 4).

W świetle wskazanych przepisów całkowicie niezdolną do pracy jest zatem osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy na normalnym rynku pracy, przyczyną tej utraty jest naruszenie sprawności organizmu, które nie rokuje ona, że po przekwalifikowaniu M. J. (2) odzyska zdolność do pracy.

W przedmiotowej sprawie w celu ustalenia, czy pełnoletnia wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy, Sąd dopuścił dowód z łącznej opinii pisemnej opinii biegłych lekarzy psychiatry i psychologa, otolaryngologa oraz diabetologa- biegłych właściwych ze względu na występujące u niej schorzenia.

Opinię opracowaną przez biegłych psychiatrę B. J. i M. P., po jej uzupełnieniu w toku postępowania, Sąd ocenia jako jasną, pełną, logiczną i należycie uzasadnioną. Biegli sporządzili opinię po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni i wynikami badań dodatkowych, określili w opinii, na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawczyni.

Powołani w sprawie biegli: psycholog kliniczny M. P. (1) oraz psychiatra B. J. (1) w swej pierwotnej opinii wydanej wyłącznie w oparciu o akta sprawy oraz zawartą w aktach (jak się okazało niepełną) dokumentację medyczną wnioskodawczyni, wydali w dniu 20.01.2013r. wspólną opinię. Biegli ustalili w niej, że wnioskodawczyni leczona jest psychiatrycznie od 2007r. z rozpoznaniem organicznych zaburzeń urojeniowych. Z zaświadczenia wydanego przez lekarza leczącego oraz z oceny lekarzy orzeczników ZUS, którymi biegli dysponowali wówczas wynikało, że stan psychiczny wnioskodawczyni jest stabilny i aktualnie nie prezentuje ona jakichkolwiek objawów psychotycznych. Dlatego też, oboje biegli uznali, że M. J. (1) nie jest całkowicie niezdolna do pracy z przyczyn psychiatrycznych.

Kolejny biegły laryngolog M. Z. w opinii z dnia 05.03.2013r. rozpoznał u wnioskodawczyni obustronny niedosłuch wrodzony znacznego stopnia i uznał, że powyższy niedosłuch, co prawda wymaga stosowania przez wnioskodawczynię aparatu słuchowego, jednakże nie powoduje on u niej niewydolności społecznej słuchu. Zdaniem biegłego laryngologa, wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy, lecz istnieją u niej jedynie pewne przeciwwskazania profilaktyczne do pracy, na stanowiskach wymagających dobrego słuchu.

Biegła diabetolog M. S. rozpoznała u wnioskodawczyni dodatkowo cukrzycę typu 2 z otyłością, która leczoną jest insuliną. Choroba powyższa, zdaniem biegłego diabetologa, jest dobrze wyrównana metabolicznie i nie powoduje u M. J. (2) udokumentowanych powikłań narządowych. Stad też w opinii biegłego diabetologa wnioskodawczyni nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Sąd dopuścił nadto dowód z opinii biegłego medycyny pracy J. G. , którego zadaniem była całościowa ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni przy uwzględnieniu wszystkich dotychczas wydanych opinii.

Biegły medycyny pracy J. G. po zapoznaniu się z przedłożonymi aktami sprawy, opiniami wydanymi wcześniej przez biegłych: psychologa, psychiatrę, laryngologa i diabetologa oraz po osobistym zbadaniu M. J. (1) w swej opinii z dnia 1 lipca 2013 roku stwierdził, że wnioskodawczyni w aktualnym stanie zdrowia nie jest całkowicie niezdolna do pracy zarobkowej odpowiadającej posiadanym kwalifikacjom.

W ocenie biegłego wnioskodawczyni jest aktualnie zdolna do wykonywania dowolnych prac fizycznych, z profilaktycznym wyłączeniem: ciężkiej pracy fizycznej, pracy zmianowej, kierowcy pojazdów silnikowych, na wysokości oraz obsługi niebezpiecznych maszyn będących w ruchu.

Powyższe przeciwwskazania profilaktyczne wynikają w ocenie biegłego J,G. z rozpoznania u wnioskodawczyni cukrzycy leczonej insuliną, niedosłuchu oraz przyjmowania leków psychoaktywnych.

Na rozprawie w dniu 15 listopada 2013 roku wnioskodawczyni nie zgodziła się z opiniami biegłych i jednocześnie uzupełniła znajdująca się w aktach dokumentację medyczną w postaci: historii choroby z Poradni (...)oraz karty informacyjnej leczenia Szpitalnego z Oddziału (...) . Z dokumentów tych wynika, że wnioskodawczyni przebywała na tamtejszym oddziale w okresie od 28 lipca 2013 roku do 11 września 2013 roku. Wobec powyższego - Sad dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłych lekarzy: psychiatry i psychologa.

Biegli psychiatra B. J. (1) oraz psycholog M. P. (1) wobec powyższych dowodów uznali, iż wnioskodawczyni M. J. (2) jest całkowicie niezdolna do pracy. Uzasadniając swoje stanowisko biegli wskazali, iż w swej pierwotnej opinii wydanej w dniu 20 stycznia 2013 roku dysponowali niepełną, wówczas dostępną dokumentacją medyczną, która nie dawała podstaw do uznania wnioskodawczyni za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Jednakże po uzupełnianiu dokumentacji o historię choroby, karty przebiegu leczenia z (...) oraz dokumentację leczenia szpitalnego wnioskodawczyni biegli stwierdzili jednoznacznie, iż stan zdrowia wnioskodawczyni jeszcze przed data 1 października 2012 roku uległ znacznemu pogorszeniu.

Uzasadniając swoje stanowisko biegli wskazali, że to właśnie z powodu pogorszenia stanu psychicznego wnioskodawczyni została umieszczona w oddziale(...), gdzie przebywała w okresie od 29 sierpnia do 14 września 2012 roku, a następnie po opuszczeniu szpitala zgłosiła się w dniu 10 października 2012 roku na kontrolę do psychiatry w poradni, gdzie z powodu zgłaszanych dolegliwości zwiększono wnioskodawczyni dawkę leku p/psychotycznego, ale już po upływie roku M. J. (2) była ponownie leczona szpitalnie .

Wszystko to dowodzi ponad wszelka wątpliwość, że u wnioskodawczyni brak jest trwałej remisji w trakcie leczenia – choroby (organicznych zaburzeń urojeniowych), która w dalszym ciągu przebiega u wnioskodawczyni z zaostrzeniami wymagającymi okresowego umieszczania w szpitalu i modyfikowania farmakoterapii. W oparciu o powyższe biegli zmienili dotychczas zajmowane stanowisko kategorycznie uznali, że wnioskodawczyni M. J. (2) jest całkowicie niezdolna do pracy od daty ostatniego badania przez ZUS na okres 3 lat.

Mając na uwadze treść opinii uzupełniającej biegłych psychologa M. P. (1) oraz psychiatry B. J. (1)- nie było zdaniem Sądu podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu i umorzenia postępowania na podstawie art. 477 ¹⁴ §4 kpc. Wbrew zarzutom organu rentowego opinia nie została wydana na podstawie nowych w stosunku do opinii pierwotnej okoliczności medycznych ujawnionych przez ubezpieczoną dopiero w trakcie postępowania sądowego. Samo złożenie przez wnioskodawczynię dokumentacji lekarskiej uzyskanej po wydaniu zaskarżonej decyzji –nie stanowi nowej okoliczności w rozumieniu art. 477 ¹⁴ §4 kpc i nie uzasadnia uchylenia decyzji i przekazania sprawy organowi rentowemu. Jak to w swej opinii podkreślili obaj biegli psycholog i psychiatra stan zdrowia wnioskodawczyni jeszcze przed datą 1 października 2012 roku uległ znacznemu pogorszeniu Gdyby jednak w oparciu o złożone wyniki badań biegli wypowiedzieli się o niezdolności wnioskodawczyni do pracy powstałej po wydaniu decyzji w toku postępowania sądowego, sąd zobligowany byłby do uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy organowi rentowemu oraz umorzenia postępowania sądowego. Przyjęcie innej wykładni wskazanego przepisu oznaczałoby, iż złożenie jakiejkolwiek dokumentacji lekarskiej pochodzącej z okresu po wydaniu decyzji przez ZUS (np. wypisu z karty leczenia szpitalnego) powodowałoby niemalże automatycznie zastosowanie art. 477 ¹⁴ § 4 KPC, co niewątpliwie kłóciłoby się z celem regulacji określonej w tym przepisie . Wskazać należy, iż przedmiotem postępowania sądowego w sprawach dotyczących ubezpieczenia jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. A zatem postępowanie to ma charakter kontrolny. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. O zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują zatem okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS. Zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku. Dlatego też późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić - co do zasady - podstawy do uznania decyzji za wadliwą i jej zmiany przez sąd.

W ocenie Sądu, biegli psychiatra B. J. (1) oraz psycholog M. P. (1), po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną w postaci historii choroby (...), kart leczenia szpitalnego w toku postępowania - rzeczowo i przekonująco uzasadnili swoje stanowisko zajęte w opinii uzupełniającej, co do zdiagnozowanych u wnioskodawczyni schorzeń oraz ich wpływu na zdolność M. J. (2) do pracy zgodnej z kwalifikacjami. Tym samym opinia uzupełniająca tychże biegłych stanowi dla Sądu moc dowodową w niniejszej sprawie oraz podstawę ustaleń faktycznych w zakresie spornej kwestii. Brak było również podstaw do uwzględnienia wniosku organu rentowego zgłoszonego w piśmie procesowym z dnia 31 grudnia 2013 roku o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania .

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżona decyzje ZUS w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej M. J. (1) prawo do renty socjalnej od dnia 1 września 2012 roku na okres 3 lat tj. do dnia 31 sierpnia 2015 roku.