Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek odwołania A. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 16 czerwca 2015r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu A. P. prawo do emerytury górniczej od dnia 13 marca 2015 roku.

Sygn. akt V U 998/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 czerwca 2015 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił A. P. prawa do emerytury górniczej wskazując, iż udowodnił do dnia 4 marca 2015 roku łącznie 15 lat, 1 miesiąc i 29 dni pracy górniczej, określonej w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W dniu 28 lipca 2015 roku A. P. złożył odwołanie od decyzji, w którym wniósł o przyznanie prawa do emerytury górniczej po zaliczeniu do pracy górniczej okresu pracy wskazanego w świadectwie wykonywania pracy górniczej z dnia 4 marca 2015 roku, tj. od dnia 25 października 1984 roku do nadal. W uzasadnieniu wskazano, iż w spornym okresie wnioskodawca wykonywał prace górnicze na stanowisku sztygar zmianowy oddziału (...) tj. stanowisku wymienionym w zarządzeniu nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23grudnia 1994 roku, zał. Nr 3 lit. C pkt 2 oraz sztygar oddziałowy oddziału (...), wymienione w powyższym zarządzeniu, zał. Nr 3 lit. C pkt 1.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, iż nie uwzględnienie spornego okresu do pracy górniczej od 1 grudnia 1993 roku do 31 grudnia 2008 było spowodowane nazewnictwem stanowiska, albowiem było wskazane stanowisko sztygar zmianowy - zastępca sztygara, które nie figuruje w załączniku nr 3 Zarządzenia nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku.

Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2015 roku, Sąd Okręgowy w Gliwicach uznał się niewłaściwym miejscowo i na podstawie art. 200 par. 1 k.p.c. w zw. z art 461 par. 2 k.p.c. przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Trybunalskim.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. P. urodził się (...), w dniu 13 marca 2015 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wniósł o przekazanie zgromadzonych środków na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa (dowód: wniosek o emeryturę k. 2-5 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 16 czerwca 2015 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił A. P. prawa do emerytury górniczej wskazując, że nie udowodnił on wymaganego 25-letniego okresu pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej, określonymi w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do pracy górniczej następujących okresu zatrudnienia od dnia 1 grudnia 1993 roku do dnia 15 września 2002 roku do dnia 31 grudnia 2008 na stanowisku sztygar zmianowy - zastępca sztygara oddziałowego (dowód: odpowiedź na odwołanie k. 2v, odwołanie k. 10 akt sprawy, decyzja z dnia 16 czerwca 2015 roku k. 44 akt emerytalnych).

Z dokumentacji pracowniczej wynika, iż wnioskodawca był zatrudniony w (...) S.A. w R., początkowo w okresie od dnia 25 października 1984 roku na stanowisku sztygara zmianowego. Z dniem 24 października 1984 roku został zatwierdzony przez Okręgowy Urząd Górniczy w C. w charakterze osoby niższego dozoru ruchu, od dnia 11 lipca 1985 roku w charakterze osoby średniego dozoru ruchu, a od dnia 25 czerwca 1991 roku w charakterze osoby wyższego dozoru ruchu specjalności technicznej mechanicznej w zakładach górniczych. Następnie z dniem 1 grudnia 1993 roku uzyskał angaż na stanowisko sztygar zmianowy – zastępca sztygara, od dnia 16 września 2002 roku zajmował stanowisko sztygara oddziałowego oddziału (...). W okresie od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 12 października 2010 roku pracował na stanowisku nadsztygara mechanicznego. W dniu 13 października 2010 roku pracodawca powierzył skarżącemu obowiązki kierownika działu (...).

(dowód: umowa o pracę k. 6, umowa o pracę k. 7, zatwierdzenie k. 11, zatwierdzenie k. 14, angaż k. 16, 19-21, karta stanowiska pracy k. 22, angaże k. 24-28, opinia k. 29, angaże k. 30, 34-37, zatwierdzenie k. 39, angaże k. 42- 43, 45-48, karta stanowiska pracy k. 49, 50, angaże k. 51, 56, 58, karta stanowiska pracy k. 59, 60, angaże k. 61-62, karta stanowiska pracy k. 69-68, 71-70, angaż k. 76, karta stanowiska pracy k. 77, 78, angaż k. 81, 86, 91, karta stanowiska pracy k. 98-97, angaż k. 99, 102-15, 110, 112, 116-118, zakres czynności k. 121-120, angaż k. 122, zawiadomienie k. 127, zgłoszenie k. 129 zakres czynności k. 134-132, 138-136, angaże k. 139-141, 146, zakres czynności k. 159-155, 163- 160 w aktach osobowych wnioskodawcy).

A. P. w całym spornym okresie zatrudnienia wykonywał pracę sztygara zmianowego oraz oddziałowego w Oddziale (...) (...),. Oddział zajmował się remontem głównym, bieżącym i usuwaniu awarii na maszynach podstawowych tj. koparki i zwałowarki.

Wnioskodawca wykonując pracę na stanowisku sztygara zmianowego prowadził prace remontowe na maszynach podstawowych będących w przodku. Sztygar dokonywał odpowiednich wpisów na maszynach, przygotowywał miejsce pracy na maszynach dla swoich pracowników tj. mechaników maszyn. Następnie wydawał im polecenia pracy, wykonywał technologie i dokonywał wpisu w książce ruchu maszyny na podstawie, którego to wpisu pracownicy rozpoczynali pracę. Sztygar na bieżąco kontrolował pracę, a na jej zakończenie dokonywał odbioru miejsca pracy, czy nie zagraża ono innym osobom i dokonywał odbioru pracy. Pracę tę sztygar zmianowy wykonywał cały czas w terenie we wkopie na maszynie. Wnioskodawca, jako sztygar zmianowy sprawował kontrolę i nadzór nad prowadzonymi pracami i pracownikami, odpowiadał on za pracę grupy pracowników pracujących na jego zmianie. Sztygar zmianowy podlegał sztygarowi oddziałowemu, który odpowiadał za pracę całego oddziału. W razie nieobecności sztygara oddziałowego skarżący zastępował go i jednocześnie wykonywał swoją pracę sztygara zmianowego. Na polecenie przełożonego każdy sztygar zmianowy mógł być wskazany do wykonywania obowiązków sztygara oddziałowego, pełniąc taką funkcję musiał wykonywać dodatkowe obowiązki. Była to praca w pełnym wymiarze czasu pracy. Sztygar oddziałowy musiał wykonywać swoją pracę w terenie, we wkopie, na maszynach podstawowych. Praca biurowa, którą wykonywał była niewielka i wykonywana w większości na miejscu pracy w kontenerze we wkopie. Jako sztygar oddziałowy wnioskodawca podlegał kierownikowi Wydziału.

Wnioskodawca pracując na stanowisku sztygara zmianowego na Oddziale (...) zajmował się remontami koparek, a na Oddziale (...) remontem zwałowarek i taśmociągów. Prace te wykonywał na kilku maszynach, rozprowadzał ludzi na stanowiska pracy, wyznaczał swojego zastępcę i z kolejną grupą jechał na maszynę, gdzie ponownie wskazywał miejsce i pracę do wykonania. W miejscu pracy dokonywał wpisu w książeczce. Cały czas praca wykonywana przez skarżącego była pracą we wkopie, w przodku, na maszynach podstawowych. Jeżeli nieobecność sztygara zmianowego była dłuższa niż 1 dzień, wówczas wnioskodawca przychodził na pierwszą zmianę jako „etatowy” zastępca. Był on upoważniony do podpisywania kwitów, które upoważniały do odbioru materiałów z magazynu, poza tymi czynnościami wykonywał także swoją pracę sztygara zmianowego (dowód: zeznania świadka R. J. – protokół rozprawy z dnia 12 września 2016 roku od minuty 4:49 do minuty 11:58, zeznania świadka L. N. – protokół rozprawy z dnia 12 września 2016 roku od minuty 16:11 do minuty 26:56, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 12 września 2016 roku od minuty 30:05 do minuty 33:41).

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna na posiedzeniu, które odbyło się w dniu 27 czerwca 2011 roku ustaliła, że A. P. w okresie od dnia 25 października 1984 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku wykonywał pracę na stanowisku sztygar zmianowy oddziału (...) tj. na stanowisku wymienionym w lit. C pkt 2 załącznika nr 3 do Zarządzenia Ministra przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku. Oświadczeniem z dnia 28 kwietnia 2015 roku, pracodawca odwołującego wskazał, że A. P. był zatrudniony na stanowisku sztygara zmianowego od dnia 9 marca 1984 roku i jednocześnie od dnia 1 czerwca 1986 roku zajmując stanowisko sztygara zmianowego pełnił obowiązki zastępcy sztygara oddziałowego. Pracodawca wskazał, iż na mocy wprowadzonej w życie Zakładowej Umowy Zbiorowej, zawartej w dniu 1 września 1992 roku, zajmowane przez A. P. stanowisko sztygara zmianowego z jednoczesnym pełnieniem obowiązków zastępcy sztygara oddziałowego zmieniło nazwę na sztygara zmianowego - z-ca sztygara oddziałowego (dowód: pismo pracodawcy k. 28, protokół k. 35 akt emerytalnych).

W dniu 4 marca 2015 roku pracodawca wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym zaświadczył, że w okresie zatrudnienia skarżący w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą:

- od dnia 25 października 1984 roku do dnia 15 września 2002 roku na stanowisku sztygar zmianowy oddziału (...) wymienionym w Zarządzeniu Nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku zał. Nr 3 lit. C pkt 2,

- od dnia 16 września 2002 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku na stanowisku sztygar oddziałowy oddziału (...) wymienionym w Zarządzeniu Nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku zał. Nr 3 lit. C pkt 1,

- od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 12 października 2010 roku na stanowisku nadsztygar mechaniczny wymienionym w Zarządzeniu Nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku zał. Nr 3 lit. B pkt 1,

- od dnia 13 października 2010 roku do nadal na stanowisku kierownik ruchu zakładu górniczego specjalności mechanicznej wymienionym w Zarządzeniu Nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku zał. Nr 3 lit. A pkt 7 (dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej, k. 8 akt emerytalnych).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje :

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa art. 50 a ust 1 i 2 ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.), zgodnie z którym emerytura górnicza przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających, co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym
co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Zgodnie z art. art. 50b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca
ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei w myśl art. 50 c ust. 1 pkt 5 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w pkt 1-3, a także w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w pkt 4, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą zawiera Zarządzenie nr 9 ministra przemysłu i handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia stanowisk kierownictwa ruchu i dozoru ruchu pod ziemią, w kopalniach siarki i kopalniach węgla brunatnego, na których ziemią, w kopalniach siarki i kopalniach węgla brunatnego, na których zatrudnienie uważa się za prace górniczą oraz załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8 ).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było wykazanie się przez wnioskodawcę posiadaniem wymaganego 25-letniego okresu pracy górniczej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 ustawy. Wskutek zmiany stanowiska pracy z dniem 1 grudnia 1993 roku spór sprowadzał się do ustalenia, czy wnioskodawca wykonywał pracę górniczą w okresie zatrudnienia w (...) z siedzibą w R. (obecnie: (...)) od dnia 1 grudnia 1993 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku. Wnioskodawca podnosił, iż w powyższym okresie, jak wynika z wystawionego mu przez pracodawcę świadectwa pracy górniczej z dnia 4 marca 2015 roku, wykonywał od 1 grudnia 1993 roku do 15 września 2002 roku pracę na stanowisku sztygar zmianowy oddziału (...) wymienioną w Zarządzeniu nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku zał. 3 lit. C pkt 2, a od dnia 16 września 2002 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku na stanowisku sztygar oddziałowy oddziału (...) wymienioną w powyższym Zarządzeniu nr 3 lit. C pkt 1. Górniczy charakter pracy wnioskodawcy w spornym okresie, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonej w sprawie dokumentacji pracowniczej oraz kompatybilnych, spójnych i wiarygodnych zeznań świadków. Sąd uznał zeznania świadków: L. N. i R. J. za wiarygodne, albowiem pracowali oni na tożsamych stanowiskach z wnioskodawcą, w tym samym oddziale (...) NZ - 1. Również zeznania samego wnioskodawcy, Sąd uznał za przekonujące, albowiem były spójne z zeznaniami świadków. Ze zgromadzonego materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, iż w zakresie obowiązków ubezpieczonego jako sztygara zmianowego znajduje się zapis o zastępowaniu sztygara oddziałowego, jednakże podkreślić należy, iż wnioskodawca zastępował sztygara oddziałowego sporadycznie w czasie jego nieobecności, wykonując jednocześnie swoje obowiązki sztygara zmianowego. Praca wykonywana przez skarżącego w spornym okresie na stanowisku sztygara zmianowego jest niewątpliwie pracą górniczą i to znajduje potwierdzenie w Zarządzeniu nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 roku zał. Nr 3 lit. C pkt 2 oraz w przywolanym już Rozporządzeniu Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z 23 grudnia 1994 r w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty Przepis § 4 powoływanego rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z 23 grudnia 1994 r. wskazuje, że za pracowników dozoru ruchu i kierownictwa ruchu kopalń, którzy pracują przez co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu: pod ziemią, na odkrywce w kopalniach siarki lub w kopalniach węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki i którym w myśl art. 6 ust. 2 ustawy zalicza się w wymiarze półtorakrotnym okresy przynależności do drużyn ratowniczych lub pracy w charakterze mechaników sprzętu ratowniczego, uważa się pracowników zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik nr 4 do rozporządzenia. Jednocześnie powoływany załącznik nr 4 w punktcie 4 wymienia wprost stanowisko pracy wnioskodawcy, co oznacza, iż nie ma potrzeby udowadniania, że praca na tym stanowisku dozoru, jaką niewątpliwie jest praca sztygara, była wykonywana przez co najmniej połowę dniówek roboczych. Okoliczność ta ma jednak wtórne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem w świetle przeprowadzonego postepowania dowodowego nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca wykonywał swoje obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce.

W świetle powyższych rozważań uznać należy, iż w tym wypadku nie nazwa stanowiska, lecz praca faktycznie wykonywana miała znaczenie dla kwalifikacji pracy ubezpieczonego, ktora ostatecznie nie spełnia warunków umożliwiających zakwalifikowanie jej do pracy górniczej w rozumieniu art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (tak Sąd Najwyższy- Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 12 maja 2010 r.,I UK 30/10, legalis).

Oceny tej nie zmienia okoliczność, iż stanowisko pracy skarżącego w spornym okresie określono początkowo jako sztygar zmianowy, następnie jako sztygar zmianowy- zastępca sztygara. Mając na uwadze treść Zarządzenia zał. 3 lit. C pkt 1 stwierdzić należy, iż także w okresie od dnia 16 września 2002 roku do 31 grudnia 2008 roku, wykonywał on pracę górniczą na stanowisku sztygara oddziałowego.

Po doliczeniu skarżącemu do stażu górniczego spornego okresu legitymuje się on wymogiem 25 letnim okresem pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Biorąc zatem pod uwagę, że wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki, od których zależało jego prawo do emerytury górniczej, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej od dnia złożenia wniosku, tj. od dnia 13 marca 2015 roku.