Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska

Protokolant Alicja Jesion

po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 czerwca 2013 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 1045/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 czerwca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. P. prawa do emerytury.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym w dniu 10 lipca 2013 roku, J. P. wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Podniósł, że pracował w takich warunkach w okresach od 4 września 1975 roku do 4 sierpnia 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) w B. oraz od 5 sierpnia 1991 roku do 31 maja 2003 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. na stanowiskach spawacza i montera konstrukcji metalowych na wysokości.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

J. P., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 6 czerwca 2013 roku, wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 w aktach ZUS)

Skarżący posiada ponad 25-letni staż ubezpieczeniowy. ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych żadnych okresów zatrudnienia. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 4 września 1975 roku do 4 sierpnia 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w B.. W świadectwie pracy wskazano, że wnioskodawca pracował w ww. przedsiębiorstwie na stanowiskach ślusarza, montera – spawacza i spawacza. W okresach od 30 października 1980 roku do 17 października 1981 roku, od 4 maja 1987 roku do 31 marca 1989 roku oraz od 27 kwietnia 1991 roku do 11 lipca 1991 roku wnioskodawca pracował na budowach eksportowych w Libii, NRD i ZSRR. Zgodnie z umową o pracę z dnia 3 września 1975 roku wnioskodawca został zatrudniony w (...) na stanowisku ślusarza. W angażach stanowisko pracy określano jako ślusarz remontowy, spawacz, ślusarz – spawacz, monter konstrukcji, monter, monter konstrukcji stalowych, monter – spawacz, monter –brygadzista.

(dowód: świadectwo pracy k. 17, umowa o pracę k. 17, angaże k. 18-24, umowy o prace na budowach eksportowych k. 25-26, k. 27-28, k. 29-30, k. 31-32 w aktach ZUS, angaże w aktach osobowych wnioskodawcy)

W trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B. nie wykonywał stale i pełnym wymiarze czasu pracy prac przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym. Wnioskodawca wykonywał również inne prace poza spawaniem. Były to prace montażowe związane ze skręcaniem elementów konstrukcyjnych śrubami. Wnioskodawca składał z elementów konstrukcyjnych hale w R. i P., które były zapleczami dla (...) i Elektrowni (...). Hale te były stawiane od podstaw ze słupów, belek, dźwigarów. Prace montażowe były wykonywane przez wnioskodawcę od poziomu 0 do 20 metrów.

(dowód: zeznania świadka S. R. k. 13, 14, częściowo zeznania wnioskodawcy k. 31, 33 w aktach sprawy)

Przedsiębiorstwo (...) w B. nie wystawiło wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

W okresie od 5 sierpnia 1991 roku do 31 maja 2003 roku wnioskodawca był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. . W świadectwie pracy określono stanowisko pracy wnioskodawcy jako monter – spawacz. W okresie od 16 lutego 1999 roku do 10 maja 1999 roku wnioskodawca pracował na budowie eksportowej w RFN.

(dowód: świadectwo pracy k. 6-7, umowa o pracę na budowie eksportowej k. 33 w aktach ZUS)

W okresie zatrudnienia w (...) S.A. wnioskodawca wykonywał podobne czynności, jak wcześniej w Przedsiębiorstwie (...) w B.. W zakładzie tym wnioskodawca wykonywał nie tylko prace związane ze spawaniem, ale również prace montażowe związane ze skręcaniem elementów śrubami. Prace montażowe były wykonywane od poziomu 0 wzwyż.

(dowód: zeznania świadka S. R. k. 13, 14, częściowo zeznania wnioskodawcy k. 31, 33 w aktach sprawy)

Przedsiębiorstwo (...) S.A. w Ł. odmówiło wydania wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy wskazano zaś, że wnioskodawca nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczności niesporne)

Sąd Okręgowy ocenił i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Jakkolwiek jednakże przewidziane w powołanym wyżej rozporządzeniu ograniczenia co do środków dowodowych nie obowiązują w postępowaniu sądowym, to dowody na te okoliczności mają być dowodami nie budzącymi wątpliwości, spójnymi i precyzyjnymi. Dowody te należy więc oceniać rygorystycznie i można dokonać na ich podstawie ustaleń faktycznych tylko wówczas, gdy spełniają one wyżej wymienione kryteria (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667).

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) roku ukończył 60 lat.

Organ rentowy uznał, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych co najmniej przez 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem pracował w takich warunkach w okresach od 4 września 1975 roku do 4 sierpnia 1991 roku oraz od 5 sierpnia 1991 roku do 31 maja 2003 roku.

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy i przyznania mu prawa do emerytury ze względu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Odnośnie spornych okresów zatrudnienia, które wskazał wnioskodawca, wskazać należy, iż praca wykonywana przez wnioskodawcę w tych okresach mogłaby być uznana za pracę w warunkach szczególnych jedynie wówczas, gdyby wykonywał on w rzeczywistości stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym (Wykaz A, Dział XIV, poz. 12), prace przy konstrukcji metalowych na wysokości (Wykaz A, Dział V, poz. 5) lub też innego rodzaju prace wymienione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace, o jakich mowa w rozporządzeniu (por. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272 oraz z dnia 19 maja 2011 roku, III UK 174/10, LEX nr 901652).

Dokonując ustaleń w zakresie prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresach od 4 września 1975 roku do 4 sierpnia 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) w B. oraz od 5 sierpnia 1991 roku do 31 maja 2003 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. Sąd oparł się na dokumentach zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy w postaci umów o pracę i angaży, zeznaniach świadka S. R. oraz częściowo na zeznaniach wnioskodawcy. Z dowodów tych wynika, iż wnioskodawca wykonywał w tych okresach nie tylko prace przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, ale również prace montażowe, z których tylko część wykonywana była na wysokości.

Sąd Okręgowy uznał za niewiarygodne zeznania świadka Z. L. w zakresie, w jakim zeznał on, że w spornych okresach wnioskodawca jedynie spawał konstrukcje stalowe. Zeznania te stoją bowiem w oczywistej sprzeczności z zeznaniami świadka S. R., a także samego wnioskodawcy, z których wynika, że wnioskodawca nie tylko spawał, ale także skręcał konstrukcje metalowe śrubami, a prace wykonywał od poziomu zero. Także zeznania świadka Z. L. i wnioskodawcy w zakresie, w jakim podali oni, że wnioskodawca pracował jedynie na wysokości od 5 metrów wzwyż Sąd uznał za niewiarygodne. Są one bowiem sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Skoro zeznań wnioskodawcy wynika, że składał on z elementów konstrukcyjnych hale w R. i P. od podstaw, to nie sposób przyjąć, że prace montażowe były przez niego wykonywane tylko na wysokości. Powyższe potwierdzają zeznania świadka S. R., z których wynika, że prace montażowe i prace przy spawaniu były wykonywane przez wnioskodawcę od poziomu zero wzwyż.

W oparciu o angaże pracownicze możliwe było zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych jedynie okresu od 1 października 1978 roku do 28 lutego 1982 roku, albowiem w angażach za ten okres wskazano, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku spawacza. Przy zaliczeniu tego okresu do pracy w warunkach szczególnych wnioskodawca nie legitymuje się jednakże 15-letniem stażem pracy w takich warunkach.

Ponadto należy wskazać, że zarówno (...) w B., jak i (...) S.A. w Ł. nie wystawiły wnioskodawcy świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a drugi ze wskazanych pracodawców wskazał wręcz w świadectwie pracy, że wnioskodawca nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych.

Skoro zatem w okresach od 4 września 1975 roku do 30 września 1978 roku, od 1 marca 1982 roku do 4 sierpnia 1991 roku oraz od 5 sierpnia 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prac wymienionych w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, to nie było podstaw do zaliczenia tych okresów do pracy w warunkach szczególnych.

Dodać należy, iż okres zatrudnienia od 1 stycznia 1999 roku do 31 maja 2003 roku nie mógł być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, albowiem staż pracy w takich warunkach zgodnie z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS bada się na dzień 1 stycznia 1998 roku.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należało, iż w toku procesu wnioskodawca nie wykazał, by spełnił przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 15 lat. Fakt ten skutkował koniecznością przyjęcia, że nie spełnia on wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.