Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant stażysta Emilia Łopatowska

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 28 marca 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 4576/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 marca 2014 roku w sprawie (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. L. prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc m.in. że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych prawo do tego świadczenia przysługuje osobie, która poza spełnieniem innych warunków do dnia rozwiązania stosunku pracy, tj. w sprawie do dnia 31 lipca 2013 roku posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 40 lat dla mężczyzn, a wnioskodawca do dnia 31 lipca 2013 roku udowodnił staż pracy wynoszący łącznie 37 lat, 1 miesiąc i 14 dni. Organ rentowy podał, że nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy okresu pracy w (...) Spółdzielni (...) w okresie od dnia 26 maja 1981 roku do dnia 31 lipca 1984 roku, ponieważ pracę wozaka mleka wykonywaną na podstawie umowy zlecenia przed dniem 15.11. 1991 roku można uznać za okres ubezpieczenia społecznego, jeżeli była wykonywana stale i odpłatnie. Praca jest wykonywana stale, jeżeli trwała co najmniej 6 miesięcy. Pracę za wykonywaną odpłatnie uważa się jeżeli z tego tytułu osiągany był dochód w wysokości co najmniej połowy najniższego wynagrodzenia albo jeżeli czas pracy ustalony w umowie odpowiadał co najmniej połowie etatu. Zaświadczenie potwierdza wykonywanie pracy powyżej 6 miesięcy, ale nie potwierdza wysokości osiąganego dochodu ani czasu pracy odpowiadającego co najmniej połowie etatu.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 28 kwietnia 2014 roku J. L. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do świadczenia przedemerytalnego. Wnioskodawca podniósł, iż w okresie od dnia 26 maja 1981 roku do dnia 31 lipca 1984 roku wykonywał pracę wozaka mleka codziennie. Otrzymywał za to wynagrodzenie przekraczające ustaloną stawkę najniższego wynagrodzenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie.

Pełnomocnik ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny :

J. L. urodzony w dniu (...), w dniu 11 marca 2013 roku złożył wniosek o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

(okoliczność bezsporna; dowód: wniosek k. 1 – 2 akt ZUS)

W dniu 31 lipca 2013 roku ustał stosunek pracy wnioskodawcy J. L. z PPHU Cegielnia (...) s.c. w M. w wyniku wypowiedzenia przez pracodawcę na podstawie art. 30 § 1 ust 2 k.p. z przyczyny dotyczącej zakładu pracy – zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych - likwidacja stanowiska pracy. Wnioskodawca był zatrudniony w spółce na podstawie umowy o pracę od dnia 15 maja 2008 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku operatora koparki, kierowcy samochodu ciężarowego, operatora dźwigu samochodowego (...).

(dowód: świadectwo pracy – k. 13 akt ZUS)

J. L. od dnia 31 lipca 2013 roku do chwili obecnej jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w P. Od dnia 10 sierpnia 2013 roku do dnia 28 lutego 2014 roku pobierał zasiłek z tytułu pozostawania bez pracy. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych wnioskodawca nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji pracy zarobkowej lub odpowiedniego zatrudnienia.

(dowód: zaświadczenie z PUP– k. 14 akt ZUS)

Do dnia rozwiązania stosunku pracy tj. do dnia 31 lipca 2013 roku wnioskodawca nie osiągnął 60 roku życia, uzyskał staż ubezpieczeniowy w rozmiarze 37 lat, 1 miesiąc i 14 dni, co jest sumą okresów składkowych - 33 lata, 7 miesięcy, 28 dni, okresów nieskładkowych – 1 rok, 0 miesięcy, 7 dni oraz okresów uzupełniających – praca w gospodarstwie rolnym rodziców - 2 lata, 5 miesięcy i 9 dni.

Do stażu pracy organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu pracy w (...) Spółdzielni (...) w okresie od dnia 26 maja 1981 roku do dnia 31 lipca 1984 roku jako pracy wozaka mleka wykonywanej przez wnioskodawcę na podstawie umowy zlecenia.

(okoliczność bezsporna; dowód: decyzja k. 31 akt ZUS; odpowiedź na odwołanie k. 6-8)

W okresie od dnia 26 maja 1981 roku do dnia 31 lipca 1984 roku J. L. wiązała z (...) Spółdzielnią (...) w T. umowa zlecenia. W ramach umowy wnioskodawca jako wozak mleka odbierał od dostawców mleko i dostarczał je do punktu skupu mleka.

(dowód: zaświadczenie k. 19 akt kapitałowych; częściowo zeznania J. L. k. 33 w związku z k. 24v)

W okresie objętym umową zlecenia za wnioskodawcę nie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.

(okoliczności bezsporne; dowód: wykaz k. 71 akt kapitałowych)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje :

Odwołanie nie jest uzasadnione.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych ( Dz.U. nr 120, poz. 1252 z późniejszymi zmianami) świadczenie przedemerytalne przysługuje osobom określonym w art. 2 ust. 1 pkt 1 – 6.

Stosownie do treści art. 2 ust 1 pkt 5 ww. ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 – będącym podstawą wydania zaskarżonej decyzji - prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Ponadto zgodnie z art. 2 ust 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W będącej przedmiotem osądu sprawie spełnienie przez wnioskodawcę warunków wymienionych w art. 2 ust 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych było bezsporne. Wnioskodawca nadal jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, przez okres ponad 6 miesięcy pobierał zasiłek dla bezrobotnych i w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych, nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, a wniosek o świadczenie przedemerytalne złożył w terminie 30 dni od wystawienia mu zaświadczenia przez PUP w P.

Organ rentowy nie negował także, że do rozwiązania stosunku pracy wnioskodawcy doszło z przyczyn dotyczących pracodawcy. Stosunek pracy wnioskodawcy został rozwiązany na skutek jego wypowiedzenia przez pracodawcę z przyczyn leżących po jego stronie tj. likwacji stanowiska, na którym był zatrudniony wnioskodawca z powodów ekonomicznych.

Stosownie do treści art. 2 ustęp 1 pkt 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy to m.in rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

Istota sporu w sprawie sprowadzała się do braku spełnienia przesłanki stażu pracy wymiarze 40 lat na dzień rozwiązania przedmiotowego stosunku pracy. Organ rentowy odmówił bowiem wnioskodawcy prawa do świadczenia emerytalnego z uwagi na nie spełnienie warunku posiadania okresu uprawniającego do emerytury w wymiarze 40 lat, nie zaliczając wnioskodawcy do stażu pracy okresu pracy w (...) Spółdzielni (...) w okresie od dnia 26 maja 1981 roku do dnia 31 lipca 1984 roku jako wozaka mleka wykonywanej na podstawie umowy zlecenia. Wnioskodawca natomiast kwestionował powyższe ustalenia organu rentowego.

Należy w tym miejscu podnieść, iż okres uprawniający do emerytury w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych to okres uwzględniany przy ustalaniu prawa do emerytury i jej wysokości wymieniony w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, cytowanej dalej jako u.e.r. (tj. Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 ze zm) .

I tak, zgodnie z art. 5 ust 1 u.e.r przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy: składkowe wymienione w art. 6 ustawy, nieskładkowe wymienione w art. 7 ustawy (z tym, że okresy nieskładkowe w myśl art. 5 ust 2 u.e.r. uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych) oraz okresy uzupełniające (art. 10 ustawy).

W świetle powyższego prawidłowość zaskarżonej decyzji należy ocenić w aspekcie art. 6 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2004r Nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego wykonywanej na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu takiej umowy objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie tj. przed dniem 29 listopada 1991 roku obowiązkowe ubezpieczenie społeczne określone ustawą, zwane dalej "ubezpieczeniem", obejmuje osoby wykonujące stale i odpłatnie pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Z kolei zgodnie z treścią art. 1 ust. 3 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie tj. przed dniem 29 listopada 1991 roku pracę uważa się za wykonywaną stale, jeżeli trwa nieprzerwanie co najmniej sześć miesięcy.

Stosownie do treści art. 28 ust.1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 1983 roku oraz art. 27 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 22 lutego 1995 roku jeżeli po upływie roku kalendarzowego okaże się, że w ciągu tego roku przeciętny miesięczny dochód z wykonywania umowy nie osiągnął połowy najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej, składki opłacone za ten rok podlegają zwrotowi, a tego roku nie wlicza się do okresu ubezpieczenia wymaganego do uzyskania świadczeń na podstawie ustawy.

Zaś po myśli art. 36 ust.1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 1983 roku oraz art. 35 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 22 lutego 1995 roku ilekroć przepisy ustawy uzależniają prawo do świadczeń od osiągnięcia dochodu z wykonywania umowy lub ze współpracy w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej - warunek ten uważa się za spełniony również wówczas, gdy czas pracy określony w umowie lub piśmie jednostki gospodarki uspołecznionej udzielającej zgody na współpracę odpowiada co najmniej pełnemu wymiarowi czasu pracy obowiązującego pracowników jednostki gospodarki uspołecznionej, która zawarła umowę lub udzieliła zgody na współpracę.

Okoliczność przy tym czy za wnioskodawcę faktycznie były opłacane składki czy nie ma znaczenia. Z treści art. 25 ust. 1 ww. ustawy oraz art. wynika bowiem, że składkę na ubezpieczenie opłacają w odpowiednich częściach jednostka gospodarki uspołecznionej, która zawarła umowę, i ubezpieczony. Przepis art. 25 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia stanowił podstawę źródła finansowania tej składki w odpowiednich częściach ze środków zawierającego umowę i ubezpieczonego. Obowiązek jednakże opłacania składek ciążył na jednostce uspołecznionej a nie ubezpieczonym. (tak też por. wyrok SN z dnia 26 września 2006 roku w sprawie II UK 29/06, OSNP 2007/17-18/262).

Z powyższych rozważań wynikają następujące wnioski:

1. Obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej, podlegają tylko osoby, które wykonują pracę stale i odpłatnie.

Stałe wykonywanie pracy ma miejsce wówczas, gdy praca ta jest wykonywana bez żadnych przerw przez okres co najmniej sześciu miesięcy.

2. Nie każde wykonywanie pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia uzasadnia objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego także wówczas, gdy praca jest wykonywana stale przez co najmniej sześć miesięcy.

Jeżeli bowiem warunkiem uznania okresu ubezpieczenia jest osiągnięcie dochodu miesięcznego przeciętnie w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej, to w sytuacji, gdy umowa zlecenie przewiduje od początku osiąganie przez zainteresowanego niższego wynagrodzenia, nie powstaje obowiązek ubezpieczenia.

3. Ubezpieczony nabywa prawo do świadczeń dopiero po upływie sześciu miesięcy nieprzerwanego ubezpieczenia, jeżeli w tym okresie osiąga dochód w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej. Świadczenia emerytalno-rentowe przysługują przy tym ubezpieczonemu, jeżeli wykonywał pracę w rozmiarze co najmniej połowy wymiaru czasu pracy lub osiągał połowę najniższego wynagrodzenia obowiązującego w danej jednostce gospodarki uspołecznionej.

Powyższe oznacza, iż przesłanką do zaliczenia do okresu składkowego okresu obowiązywania przedmiotowej umowy o pracę jest wykazanie, iż:

- praca w ramach umowy zlecenia była wykonywana stale,

Oraz

- odpłatnie, tj. jeżeli wnioskodawca wykonywał pracę w rozmiarze co najmniej połowy wymiaru czasu pracy lub osiągał połowę najniższego wynagrodzenia obowiązującego w danej jednostce gospodarki uspołecznionej.

Obie przesłanki muszą przy tym wystąpić łącznie.

O ile pierwsza przesłanka została spełniona o tyle brak jest podstaw do uznania spełnienia drugiej przesłanki tj. odpłatności umowy zlecenia w rozumieniu przepisów ww. ustawy.

Należy w tym miejscu z całą mogą podkreślić, iż ciężar wykazania okoliczności, iż wnioskodawca w ramach umowy zlecenia łączącej go z (...) Spółdzielnią (...) w spornym okresie wykonywał pracę w rozmiarze co najmniej połowy wymiaru czasu pracy lub osiągał połowę najniższego wynagrodzenia obowiązującego w danej jednostce gospodarki uspołecznionej spoczywał na wnioskodawcy jako na osobie, która z tych okoliczności wywodzi dla siebie skutki prawne.

Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności przygotowanie, gromadzenie i dostarczanie materiału procesowego obciąża strony procesowe, a do Sądu należy jedynie ocena tego materiału i wydanie na jego podstawie rozstrzygnięcia. Artykuł 6 k.c. stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Stosownie zaś do treści art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Wnioskodawca nie sprostał temu obowiązkowi. W szczególności nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych na te okoliczności. Wezwanie w charakterze świadka likwidatora miało znaczenie wyłącznie w tym zakresie, że wnioskodawca wykazał, iż w likwidowanej Spółdzielni brak jest dokumentacji dotyczącej osób świadczących usługi na podstawie umowy zlecenia jako wozacy mleka. Z. likwidatora nie mogą być natomiast dowodem na wymiar czasu wykonywanego zlecenia czy tym bardziej wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia. W szczególności bowiem zeznający jako świadek likwidator B. K. nie miał bezpośredniej wiedzy o warunkach umowy zlecenia, w tym o przedmiocie umowy, o sposobie i czasie jej wykonywania oraz o wysokości umówionego wynagrodzenia. Jak bowiem przyznał świadek w aktach likwidowanej Spółdzielni nie ma umów zleceń, ani żadnych dokumentów dotyczących wykonywania takich umów przez wozaków mleka, nie posiada również dokumentów dotyczących takiej umowy z wnioskodawcą. Swoją wiedzę na temat wykonywania umowy zlecenia przez wnioskodawcę i wysokości wynagrodzenia świadek odniósł do zatrudnienia zlewaków zatrudnionych na umowę o pracę, których akta osobowe i karty płacy znajdują się w zasobach likwidowanej spółdzielni. Jednakże takie odniesienie nie może być skutecznym dowodem na wykonywanie pracy przez wnioskodawcę, czasu tej pracy i wysokości wynagrodzenia. Z. bowiem byli zatrudnieni w zlewniach (w punkcie skupu), prowadzili dokumentację dotyczącą przyjmowanego mleka, przyjmowali mleko od wozaków, robili próby mleka i wydawali mleko. Charakter ich pracy był zatem inny niż wozaków mleka. Likwidator również w żaden logiczny sposób nie wyjaśnił zależność miedzy wymiarem czasu pracy zlewaków a wymiarem czasu wykonywania umowy zlecenia przez wozaków mleka, w szczególności wnioskodawcy, na podstawie jakich dokumentów podał, iż wnioskodawcy posiadał obowiązki o jakich zeznał, rejon do obsługi o jakim zeznał oraz nie wytłumaczył również odniesienia do wysokości wynagrodzeń obu grup. Jednocześnie bowiem zeznał, ze nie posiada żadnych dokumentów dotyczących umów zlecenia, w tym umowy zlecenia wnioskodawcy, warunków tej umowy, wykonywania jej i wysokości wynagrodzenia z tytułu tej umowy.

Wobec powyższego należało uznać, iż wnioskodawca nie wykazał wymiaru czasu pracy wykonywanej umowy zlecenia, że wykonywał ją codziennie, na jakim obszarze, od ilu dostawców mleka odbierał mleko. Zeznania likwidatora nie mogły stanowić dowodu potwierdzającego zeznania wnioskodawcy, skoro nie zostały oparte o żadne dokumenty, dotyczyły przy tym wiadomości z okresu sprzed 30 lat. Wnioskodawca zatem nie udowodnił, iż realizował umowę codziennie przez co najmniej połowy wymiaru czasu pracy w danej jednostce gospodarki uspołecznionej.

Również brak jest jakichkolwiek dowodów, iż wnioskodawca otrzymywał połowę najniższego wynagrodzenia obowiązującego w Spółdzielni.

Należy w tym miejscu podnieść, iż zgodnie z przepisami § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011.237.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego w postępowaniu sądowym nie obowiązuje ograniczenie co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określane w § 20 cyt. Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 - sygn. akt II UKN 186/97, OSN - (...)). W sprawach emerytalno - rentowych wyliczenie wysokości świadczenia może nastąpić jedynie na podstawie zarobków faktycznie otrzymanych i to tych, od których istniał obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne, co wynika jednoznacznie z treści art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o przeliczenie wysokości emerytury możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego wnioskodawcy. Nie jest jednak możliwe przeliczenie wysokości emerytury w oparciu o jakąś hipotetyczną uśrednioną wielkość wynagrodzenia uzyskiwanego przez ubezpieczonego, wywiedzionego z wysokości wynagrodzenia wypłaconego innym pracownikom. Uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia - oparte na wynagrodzeniu otrzymanym przez innych pracowników - nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy (vide: wyrok SN z 4 lipca 2007 r. I UK 36/07, LEX 390123). Co za tym idzie, zasada obliczania świadczeń w oparciu o rzeczywiste zarobki nie może zostać zastąpiona domniemaniem wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. Choć co do zasadny możliwym jest ustalenie wysokości wynagrodzenia na potrzeby ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych w oparciu o dowody pośrednie (zastępcze), to w niniejszym przypadku, porównywalność zarobków wnioskodawcy wykonującym usługi w ramach umowy zlecenia z pracownikami zatrudnionymi na innym stanowisku pracy na podstawie umów o pracę nie może stanowić dowodu na wysokość wynagrodzenia wnioskodawcy. Samo wskazanie przez ubezpieczonego wysokości osiąganych przez niego zarobków w spornym okresie nie może stanowić podstawy dla poczynienia wiarygodnych ustaleń faktycznych na tę okoliczność, albowiem konieczne jest ustalenie wysokości tych zarobków w sposób precyzyjny i pewny - co nie jest możliwe jedynie w oparciu o oświadczenia ubezpieczonego

Należy podkreślić, że to na ubezpieczonym (reprezentowanym w niniejszej sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika) spoczywa obowiązek przedłożenia w organie rentowym lub przed sądem dokumentów niezbędnych nie tylko do przyznania prawa do świadczenia, ale również mających wpływ na jego wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2001 r. II UKN 297/00 (...)). Wykrycie prawdy przez sąd ogranicza się w zasadzie do przeprowadzenia dowodów zgłoszonych przez strony, bowiem na nich spoczywa ciężar dowodu (art. 6 k.c.), zasada prawdy materialnej nie może bowiem przekreślać kontradyktoryjności procesu, gdyż - ciężar wskazania niezbędnych dowodów spoczywa przede wszystkim na stronach procesowych. Działanie sądu z urzędu i przeprowadzenie dowodu niewskazanego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 k.p.c. dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach procesowych oraz musi wypływać z opartego na zobiektywizowanej ocenie przekonania o konieczności jego przeprowadzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie I BU 8/10, Lex nr 785642). Podobne stanowisko zajął także Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 28 czerwca 2001 r. zapadłym w sprawie o sygn. akt III AUa 2588/00, w wyroku z dnia 23 października 2001 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 377/01 oraz w wyroku z dnia z dnia 12 grudnia 2000 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1540/00. Należy mieć także na uwadze, że w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo-płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 1997 r. II UKN 418/97, OSNP 1998/22/661). Zgodnie zaś ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 stycznia 1998 r., II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667, zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Zgodnie z trafnym wyjaśnieniem udzielonym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 czerwca 2007 r., III AUa 482/07, OSA 2009/1/1 przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. W wyroku z dnia 28 października 2008 r., sygn. akt III AUa 560/08, LEX nr 468584, Sąd Apelacyjny w Szczecinie stwierdził, że w sprawie, w której przedmiotem jest prawo do świadczenia rentowo-emerytalnego lub wysokość tego świadczenia, wymaga się dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych oraz precyzyjnych - potwierdzających czy uprawdopodobniających w stopniu graniczącym z pewnością nie tylko fakt zatrudnienia, ale i pozostałe okoliczności związane ze świadczeniem pracy.

Powyższe orzeczenia co do zasady, w szczególności co do zasady dowodzenia wysokości wynagrodzeń uzyskiwanych przez ubezpieczonego, należało odnieść również do kwestii wykazania wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego przez wnioskodawcę w niniejszej sprawie. Sąd podziela bowiem w tym zakresie w pełni pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy oraz Sąd Apelacyjny w cytowanych wyżej wyrokach.

Mając zatem na uwadze tak poczynione ustalenia w sprawie i dokonaną wyżej ocenę materiału dowodowego w ocenie Sądu twierdzenia wnioskodawcy co do wymiaru czasu, w jakim wykonywał prace oraz wysokości wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia, należało uznać za całkowicie gołosłowne i nie udowodnione.

Biorąc zatem pod uwagę, iż do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy wnioskodawca nie posiadał wymaganego 40 – letniego okresu uprawniającego do emerytury, nie przysługuje mu świadczenie przedemerytalne.

Dlatego też z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił wniesione odwołanie.