Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant p.o. stażysty Renata Kabzińska

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku D. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania D. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z dnia 5 marca 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 5165/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił D. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Od powyższej decyzji D. W. złożyła odwołanie w dniu 21 marca 2014 roku. W uzasadnieniu odwołana podała, że jest osobą jednooczną od 1990 roku. Pozostaje pod opieką lekarzy. Stan jej zdrowia pogarsza się. Przebywała na rencie w okresie od 6.10.1996 roku do 31.01.2004 roku i od 27.03.2006 roku do 31.05.2007 roku. Zdaniem wnioskodawczyni nie może ona wykonywać pracy w wyuczonym zawodzie fryzjera.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. W. urodzona (...) 1971 roku posiada wykształcenie średnie w zawodzie fryzjer. W okresie aktywności zawodowej, po doznaniu urazu, wnioskodawczyni pracowała jako podawacz, szwaczka maszynowa, szwaczka, sprzątaczka, pracownik pralni, fryzjer. Prowadziła również działalność gospodarczą, w tym od 9 września 2009 roku do 1 stycznia 2011 roku fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne.

Od 4 grudnia 2012 roku do 30 czerwca 2013 roku wnioskodawczyni była zatrudniona jako fryzjer.

Pracowała zarówno w Polsce jak i w Wielkiej Brytanii. W Wielkiej Brytanii wnioskodawczyni prowadziła również działalność gospodarczą.

( dowód: świadectwa pracy k. 7, k. 11 akt rentowych tom I; zaświadczenie k. 12 akt rentowych tom I; pismo k. 14 akt rentowych tom I; świadectwo pracy k. 6 akt rentowych tom II, wniosek k. 1-6 akt rentowych tom III; świadectwa pracy k. 10, k. 11 akt rentowych tom III; zaświadczenie k. 7, k. 8, k. 9 akt rentowych tom III; pismo k. 12-17 akt rentowych tom III)

Wnioskodawczyni w 1989 roku uległa wypadkowi komunikacyjnemu, na skutek którego doznała urazu przebijającego prawą gałkę oczną.

W 1996 roku z powodu zaćmy pourazowej przeszła zabieg wszczepienia sztucznej soczewki.

W dniu 25 listopada 1996 roku złożyła wniosek o rentę. Wnioskodawczyni pobierała rentę w okresie od dnia 6 października 1996 roku do dnia 31 stycznia 2004 roku i od dnia 27 marca 2006 roku do dnia 31 maja 2007 roku.

(dowód: decyzja k. 28 akt rentowych tom I; decyzja k. 22 akt rentowych tom II; dokumentacja medyczna k. 16-21 akt rentowych tom I; zaświadczenie k. 89 akt rentowych tom I; wniosek o rentę k. 1-3 akt rentowych tom I, k. 1-4 akt rentowych tom II, k. 1-6 akt rentowych tom III)

W dniu 2 sierpnia 2013 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek k. 1- 6 akt rentowych tom III)

Orzeczeniem z dnia 4 listopada 2013 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. W wywiadzie lekarz orzecznik ustalił, iż wnioskodawczyni przebyła uraz oka prawego z utratą widzenia tym okiem, leczona operacyjnie, bez efektu, obecnie poczucie światła. Sporadyczne wizyty u lekarza. Nie widzi na prawe oko od 23 lat.

W wyniku badań lekarz orzecznik stwierdził pourazową ślepotę oka prawego. Badana jest zaadaptowana do jednooczności.

Opinię lekarską wydano po konsultacji z okulistą. W badaniu stwierdzono, iż na lewe oko badana widzi dobrze. Rozpoznano u wnioskodawczyni pseudosoczewskowość oka prawego, stan po urazie gałki ocznej i zaćmę pourazową, bliznę rogówki oka prawego, zaćmę wtórną oka prawego, praktyczną jednooczność. Odnośnie oka lewego stwierdzono nadwzroczność +0,75 dsph.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 4.11.2013 roku, opinia konsultanta akta rentowe wraz z dokumentacją medyczną teczka)

Na skutek sprzeciwu wnioskodawczyni sprawa została przekazana do rozpatrzenia przez komisję lekarską ZUS.

Komisja Lekarska ZUS w dniu 17 grudnia 2013 roku stwierdziła, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. W wywiadzie ustalono, iż wnioskodawczyni doznała urazu przebijającego gałki oczne prawej w dniu 7 marca 1989 roku. W 1996 roku miała wszczep sztucznej soczewki z powodu zaćmy pourazowej. Obecnie jest zaćma wtórna tego oka. Od wielu lat pozostaje pod opieką lekarską. Nie widzi na prawe oko od 24 lat. Jest przyzwyczajona do jednooczności.

W wyniku badań stwierdzono pseudosoczewkowość prawego oka, bliznę rogówki oka prawego, zaćmę wtórną oka prawego, praktyczną jednooczność. Prawidłowa ostrość wzroku po korekcji w lepszym oku. Badana jest zaadaptowana do jednooczności.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 17.12.2013 roku akt rentowych wraz z dokumentacją medyczną teczka)

Wnioskodawczyni pozostaje pod opieką lekarską. W dokumentacji medycznej od 2003 roku wskazano odnośnie oka lewego:

– 26 sierpnia 2003 roku – przedni odcinek i dno oka bez zmian;

- 1 grudnia 2003 roku – przedni odcinek i dno oka bez zmian;

- 13 grudnia 2004 roku – przedni odcinek i dno oka w granicach normy;

- 16 marca 2006 roku – przedni odcinek i dno oka w granicach normy;

- 24 lipca 2013 roku – przedni odcinek i dno oka w granicach normy;

- 10 września 2013 roku– przedni odcinek i dno oka w granicach normy.

- 1 października 2013 roku – przedni odcinek i dno oka w granicach normy.

W zaświadczeniu o stanie zdrowia z dnia 24 lipca 2013 roku podano, iż przedni odcinek i dno oka w granicach normy.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 3-6 akt rentowych teczka; zaświadczenie k. 1-2 akt rentowych teczka)

Powołany w sprawie biegły ustalił, iż w 1989 roku wnioskodawczyni przebyła uraz przebijający OP, w 1996 roku przeszła operację zaćmy pourazowej, implantacja sztucznej soczewki.

W badaniu oka prawego na rogówce stwierdzono bliznę, zniekształconą źrenicę, zwłóknienie tylnej torby, Dno oka widoczne mglisto, tarcza płaska, różowa, okrągła, o granicach wyraźnych. Naczynia krwionośne o przebiegu i kalibrze prawidłowym. Plamka i obwód bez zmian.

W badaniu oka lewego dno oka tarcza płaska, różowa, okrągła, o granicach wyraźnych. Naczynia krwionośne o przebiegu i kalibrze prawidłowym. Plamka i obwód bez zmian. Badanie na autorefraktometrze wskazało nadwzroczność + 0,5 dsph. Pole widzenia prawidłowe.

U wnioskodawczyni rozpoznano: stan po urazie OP, bliznę rogówki, pseudosoczewskoowość, zaćmę wtórną OP, praktyczna jednooczność.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją medyczną oraz badaniu klinicznym biegła stwierdziła, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. Przyczyną niesprawności narządu wzroku jest praktyczna jednooczność spowodowana ślepotą oka prawego na skutek urazu (1989r.)

Biegła podała, że oko lewe wnioskodawczyni jest o prawidłowym polu widzenia i prawidłowej ostrości wzroku. Stan narządu wzroku nie zmienił się od 1996 roku. Wynik badania biegłej jest podobny do badania lekarzy orzeczników ZUS oraz badań z lat poprzednich.

Biorąc pod uwagę wykształcenie wnioskodawczyni – zawodowe, prawidłowy stan oka lewego oraz czas, który pozwolił na zaadaptowanie się do jednooczności, biegła stwierdziła, iż wnioskodawczyni jest zdolna do pracy. Może wykonywać wszelkie prace nie wymagające widzenia obuocznego. Jako fryzjer wnioskodawczyni pracowała do 1 lipca 2013 roku.

(dowód: opinia biegłej okulisty D. P. k. 29-32)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. 2009, Nr 153, poz. 1227) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1)

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. Ratio legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia. Inaczej mówiąc, ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje. Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/26).

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy stan zdrowia wnioskodawczyni powoduje u niej częściową niezdolność do pracy, a więc niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Należy zaznaczyć, iż wnioskodawczyni posiada wykształcenie średnie zawodowe – z zawodu jest fryzjerem.
W okresie aktywności zawodowej, którą rozpoczęła już po doznaniu urazu, wnioskodawczyni pracowała zarówno jako fryzjer, jak również jako podawacz, szwaczka maszynowa, szwaczka, sprzątaczka, pracownik pralni. Wnioskodawczyni prowadziła również działalność gospodarczą, w tym od 9 września 2009 roku do 1 stycznia 2011 roku fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne. Od 4 grudnia 2012 roku do 30 czerwca 2013 roku wnioskodawczyni była zatrudniona jako fryzjer. Pracowała zarówno w Polsce jak i w Wielkiej Brytanii. W Wielkiej Brytanii wnioskodawczyni prowadziła również działalność gospodarczą.

Tym samym częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy należy odnieść do ww. kwalifikacji pracownika z wykształceniem średnim oraz jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą, a nie tylko w odniesieniu do kwalifikacji wynikającej z wykształcenia tj. zawodu fryzjera.

W celu wyjaśnienia spornej okoliczności Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego okulisty D. P., a więc biegłego z zakresu dziedzin medycyny, w ramach których mieści się rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenie.

Biegła sporządziła opinię po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni i wynikami badań dodatkowych, jak również po przeprowadzeniu jej osobistego badania. Biegła określiła w opinii, na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawczyni, w tym odniosła się również do prawidłowości funkcjonowania oka lewego, co podnosiła w swoim odwołaniu wnioskodawczyni.

Biegła jednoznacznie i stanowczo stwierdziła w swoich wnioskach końcowych, iż wnioskodawczyni jest zdolna do pracy. Biegła przy tym wzięła pod uwagę zarówno wykształcenie wnioskodawczyni – zawodowe, prawidłowy stan oka lewego oraz czas, który pozwolił na zaadaptowanie się do jednooczności.

Sąd podzielił wnioski opinii jako jasnej, pełnej oraz opartej na całym zgromadzonym materiale dowodowym. Biegła dokonała bowiem oceny zarówno stanu oka prawego, jak i oceniła stan oka lewego. Wbrew twierdzeniom wnioskodawczyni z dokumentacji medycznej absolutnie nie wynika, iż stan oka lewego się pogarsza. Analiza tej dokumentacji od 1996 roku do 2013 roku pozwala stwierdzić, iż stan oka lewego pozostaje bez zmian. Biegła jednoznacznie stwierdziła, iż oko lewe wnioskodawczyni jest o prawidłowym polu widzenia i prawidłowej ostrości wzroku. Stan narządu wzroku nie zmienił się od 1996 roku. Powyższe znalazło powiedzenie w dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji załączonej przez samą wnioskodawczynię do odwołania od decyzji ZUS. W dokumentacji z poradni okulistycznej bowiem wynika, że dno oka oraz przedni odcinek pozostaje bez zmian. Również w zaświadczeniu z lipca 2013 roku, na które powołuje się wnioskodawczyni, stwierdzono, iż dno oka oraz przedni odcinek pozostaje bez zmian. Brak rokowania poprawy i możliwość pogorszenia dotyczy oka prawego. Powyższe nie ma znaczenia dla oceny zdolności wnioskodawczyni do pracy, skoro zarówno lekarze orzecznicy ZUS jak i biegła stwierdzili jednoznacznie, iż u wnioskodawczyni występuje praktycznie jednooczność.

Należało zatem dokonać oceny zdolności do pracy wnioskodawczyni zgodnie z jej kwalifikacjami przy stwierdzonej jednooczności.

Sąd podzielił wnioski biegłego, iż wnioskodawczyni jest zdolna do pracy przy stwierdzonym rozpoznaniu. Wnioskodawczyni pozostaje osobą jednooczną od 1989 roku, tj. od 24 lat. Jej stan uległ pogorszeniu w 1996 roku z uwagi na konieczność przeprowadzenia zabiegu wszczepu soczewki, co skutkowało przyznaniem renty na pewien okres. Obecnie stan ten pozostaje bez zmian. W takim stanie wnioskodawczyni prowadziła aktywne życie zawodowe, wykonywała zarówno prace związane z jej kwalifikacjami wyuczonymi jak i nabywała nowych kwalifikacji. Prowadziła również samodzielnie i z mężem działalność gospodarczą, co nie wymaga dwuoczności. Jak ustalono wnioskodawczyni jest osobą zaadoptowaną do jednooczności i faktycznie aktywność zawodową rozpoczęła już po doznaniu urazu. Jednocześnie w aktualnym stanie zdrowia nie stwierdzono pogorszenia ostrości widzenia w lewym oku. Występująca lekka nadwzroczność (ok. 0,5 dsph) nie przeczy ustaleniom, iż zarówno ostrość widzenia jak i pole widzenia jest prawidłowe, a dno oka i przedni odcinek pozostaje bez zmian w granicach normy.

Przeprowadzony dowód z opinii biegłego nie został przy tym w sposób skuteczny zakwestionowany w toku postępowania przez skarżącą. Wnioskodawczyni do powyższej opinii nie wniosła żadnych merytorycznych zarzutów. Okoliczność, że wnioskodawczyni nie zgadza się z opinią bez przedstawienia merytorycznych zarzutów, które mogłyby podważyć wiarygodność i prawidłowość oceny dokonanej przez biegłą w opinii, nie mogło skutkować inną oceną opinii biegłej czy powołaniem kolejnego biegłego. Wnioskodawczyni przy tym nie zgłaszała takich wniosków. Do podważenia opinii sporządzonego przez specjalistę o niekwestionowanym poziomie wiedzy, specjalistę praktyka z doświadczeniem klinicznym, nie mogą zatem prowadzić twierdzenia wnioskodawczyni, iż nie zgadza się on z opinią biegłych, gdyż inaczej ocenia swój stan zdrowia. Oznacza to, że wnioskodawczyni przy aktualnym stanie zdrowia jest zdolna do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Reasumując występujące u wnioskodawczyni schorzenia, są aktualnie na takim etapie zaawansowania, że nie prowadzą do naruszenia sprawności jego organizmu
w stopniu uzasadniającym orzeczenie niezdolności do pracy. Mimo ich występowania D. W. zachowała zdolność do wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.