Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku M. M. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek odwołania M. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 13 marca 2014 r. sygn.(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 5272/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił M. M. (1) prawa do emerytury górniczej wskazując, że do dnia 8 stycznia 2014 roku udokumentował jedynie 19 lat 1 miesiąc i 29 dni pracy górniczej (wobec wymaganych 25 lat) w tym 19 lat 1 miesiąc i 29 dni pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. Organ rentowy do stażu pracy górniczej nie zaliczył okresu od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku ponieważ stanowisko kierowca-mechanik nie figuruje w załączniku nr 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku.

M. M. (1) w dniu 28 maja 20143 roku wniósł odwołanie od tej decyzji, w którym wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury górniczej poprzez zaliczenie do pracy górniczej okresu pracy od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku na stanowisku kierowca – operator samochodowy sprzętu technicznego na odkrywce tj. na stanowisku wymienionym pod pozycją(...) załącznika Nr(...) do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku. w odwołaniu wskazał ponadto, że w lutym 2014 roku przedłożył organowi rentowemu nowe świadectwo wykonywania pracy górniczej wystawione w oparciu o protokół Komisji Weryfikacyjnej z którego wynika, że jest on zatrudniony na stanowisku kierowcy – operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł dodatkowo, że okres zatrudnienia od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku był już przedmiotem sporu w postępowaniu sądowym w związku z odwołaniem ubezpieczonego od decyzji odmawiającej prawa do emerytury górniczej z dnia 16 października 2009 roku w sprawie VIII U 2167/09, gdzie Sąd Apelacyjny w Katowicach zmienił wyrok Sądu Okręgowego i oddalił odwołanie M. M. (1).

Postanowieniem z dnia 6 maja 2014 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie VIII U 1073/14 uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy z odwołania M. M. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca M. M. (1) urodzony w dniu (...), w dniu
20 sierpnia 2009 roku wystąpił do organu rentowego z pierwszym wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa. Do wniosku tego dołączył świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 11 sierpnia 2009 roku w którym wskazano, że od 24 listopada 1981 roku do nadal wnioskodawca zatrudniony w (...) S.A. w R. pracuje na stanowisku kierowca-operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce – rozporządzenie MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku, załącznik nr 2 poz. 6.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 7-12 akt emerytalnych, świadectwo pracy górniczej k. 19 akt emerytalnych )

W rozpoznaniu powyższego wniosku organ rentowy decyzją z dnia 16.10.2009 r., odmówił ubezpieczonemu M. M. (1) (M.) przyznania prawa do emerytury górniczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z 2009 r. Dz. U. nr 153, poz.1227 ze zm.) - przepis art. 50a. Organ rentowy uznał za udowodnione do dnia 11 sierpnia 2009 roku jedynie 15 lat i 4 dni pracy górniczej wynoszącej łącznie z okresami pracy równorzędnej z pracą górniczą (w tym 15 lat i 4 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1). Organ rentowy do stażu pracy górniczej nie zaliczył zatrudnienia w okresie od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku na stanowisku kierowcy – mechanika, ponieważ wymienione stanowisko pracy nie figuruje w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku.

(dowód: decyzja z dnia 16 października 2009 r. k. 53 akt emerytalnych)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. M. (1). Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 4 listopada 2010 roku w sprawie VIII U 2167/09 uwzględnił odwołanie wnioskodawcy i zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał mu prawo do emerytury górniczej począwszy od daty powstania prawa. Sąd Okręgowy po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym w postaci przede wszystkim zeznań świadków F. G., S. S. oraz H. S. oraz samego wnioskodawcy uznał, że w spornym okresie od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku ubezpieczony faktycznie wykonywał pracę górniczą stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce. Sąd Apelacyjny w Katowicach, na skutek apelacji organu rentowego, wyrokiem z dnia 15 czerwca 2011 roku w sprawie III AUa 30/11 zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie M. M. (1). Sąd Apelacyjny odmiennie ocenił przeprowadzone w sprawie dowody i uznał, że z zeznań świadków S. S., H. S., F. G., zeznań ubezpieczonego, akt osobowych ubezpieczonego wynikało, że wnioskodawca nie zajmował przez wymagany okres stanowiska, o których mowa w załączniku nr 2, poz. 6, a również charakter pracy ubezpieczonego nie miał bezpośredniego związku z pracą na odkrywce w rozumieniu wskazanych powyżej przepisów. W ocenie Sądu Apelacyjnego wnioskodawca w okresie od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku wykonywał prace na stanowisku kierowcy, kierowcy-mechanika samochodu ciężarowego polegające na przewozie pracowników, brygad remontowych, urządzeń, narzędzi oraz materiałów na stanowiska pracy jak i wykonywał drobne naprawy pojazdu takie jak wymiana koła, odpowietrzenie układu paliwowego, uzupełnienie płynów eksploatacyjnych. Powyższe ustalenie wynikały też z charakterystyki pracy ubezpieczonego wystawionej przez sztygara oddziału RS-6 z dnia 04.02.2010r. Dlatego też Sąd Apelacyjny zakwestionował wystawione przez pracodawcę świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 11 sierpnia 2009 roku i nie podzielił poglądu, że w spornym okresie faktycznie wykonywał pracy na stanowisku kierowcy-operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, o których mowa w załączniku nr 2, poz. 6 cytowanego powyżej rozporządzenia. Ubezpieczony w czasie zatrudnienia w (...), kierując samochodem ciężarowym, przewoził pracowników, sprzęt, narzędzia, materiały, wykonywał drobne naprawy pojazdu. Tego rodzaju zajęcia nie zostały zakwalifikowane przez ustawodawcę jako praca górnicza uprawniająca do górniczej emerytury.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 4 listopada 2010 roku k. 56, uzasadnienie k. 58-60, wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 15 czerwca 2011 r. k. 78, uzasadnienie k. 80verte-82verte - akt VIII U 2167/09)

W dniu 25 lutego 2014 roku M. M. (1) złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury w przedmiotowej sprawie.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 84-87verte)

Do wniosku dołączył świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 8 stycznia 2014 roku wystawione przez pracodawcę (...) S.A. Oddział Kopalnia (...) z siedzibą w R., w którym wskazano, że M. M. (1) jest zatrudniony w tym zakładzie od dnia 24 listopada 1981 roku do nadal i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą na stanowisku kierowca-operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce – rozporządzenie MP i PS z dnia 23 grudnia 1994 roku Załącznik nr(...) poz. 6.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 90 akt emerytalnych)

Organ rentowy w decyzji z dnia 13 marca 2014 roku za udowodniony do dnia 8 stycznia 2014 roku uznał jedynie okres 19 lat 1 miesiąca i 29 dni pracy górniczej, w tym cały ten okres jako okres pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej , tj. okres zatrudnienia od 24 listopada 1981 roku do 31 maja 1994 roku i od 17 listopada 2006 roku do 8 stycznia 2014 roku z wyłączeniem zasiłków chorobowych oraz dni usprawiedliwionych płatnych ( 15.10.1982, 15.111982r., 8.10.1984r., 18.07.1985r., 2.12.1986r., 3-4.11.1987r., 12-13.11.1987r., 7-8.02.1989r.,12-13.03.1992r), dni usprawiedliwionych niepłatnych : 6.04.1987r., strajków ( 10-11.08.1991r., 31.08.1991r., 21-22.04.1994r.).

Do pracy górniczej organ rentowy nie zaliczył okresu zatrudnienia od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku.

(dowód: decyzja z dnia 13 marca 2014 r. k. 97 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie k. 4-5)

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wystąpił ponownie z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej i organ rentowy ponownie odmówił mu tego prawa, nie zaliczając do okresu pracy w warunkach szczególnych ponownie okresu zatrudnienia od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku. W postępowaniu wszczętym na skutek poprzedniego wniosku z dnia 20 sierpnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie VIII U 2167/09 prowadził postępowanie dowodowe w zakresie ustalenia charakteru wykonywanej w spornym okresie pracy przez M. M. (1). Ustalenia w tym zakresie prowadził również Sąd Apelacyjny w Katowicach w sprawie III AUa 30/11, który ostatecznie nie uznał aby wnioskodawca w tym okresie tj. od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku wykonywał pracę górniczą, tak jak to wskazano w wystawionym w dniu 11 sierpnia 2009 roku świadectwie wykonywania pracy górniczej. W świadectwie tym wskazano, że od 24 listopada 1981 roku do nadal wnioskodawca pracował na stanowisku kierowca – operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce – wskazanego w Załączniku nr 2 poz. 6 rozporządzenia MP i PS z dnia 23.12.1994r. Tym samym prowadzone poprzednie postępowanie przez Sąd Okręgowy w Gliwicach jak i Sąd Apelacyjny w Katowicach wyklucza możliwość prowadzenia postępowanie dowodowego jak i czynienia ustaleń w zakresie ustalenia charakteru pracy wnioskodawcy w okresie od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku. Sąd Okręgowy w Gliwicach przeprowadził postępowanie dowodowe, ocenił dowody z dokumentów jak i przesłuchał świadków na okoliczność charakteru pracy wnioskodawcy w spornym okresie. Rzeczywisty charakter pracy M. M. (1) był również ustalany przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który ustalił, że wnioskodawca faktycznie nie wykonywał pracy na stanowisku kierowcy-operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, o której mowa w załączniku nr 2 poz. 6 powołanego rozporządzenia. Sąd Apelacyjny w Katowicach ustalił również, że wnioskodawca kierując samochodem ciężarowym, przewoził pracowników, sprzęt, narzędzia, materiały, wykonywał drobne naprawy pojazdu. Tego rodzaju zajęcia nie zostały zakwalifikowane przez ustawodawcę jako praca górnicza uprawniająca do górniczej emerytury. Wnioskodawca jedynie sporadycznie zajmował się wciąganiem gąsienic, opuszczaniem i podnoszeniem głazu dolnego przy maszynach technologicznych, wyciąganiem kół napinających a zatem nie była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy operatora- sprzętu technicznego na odkrywce. Powyższy prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach nie tylko nie mógł pozostać bez wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy dotyczącej odwołania wnioskodawcy od decyzji odmawiającej mu prawa do emerytury górniczej, lecz z uwagi na treść regulacji zamieszczonej w art. 365 § 1 k.p.c. miał charakter wiążący nie tylko dla stron ale i sądu, który go wydał, lecz również dla innych sądów oraz organów państwowych i administracji publicznej. Wynikająca z art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca orzeczenia merytorycznego, do którego należy wyrok oddalający odwołanie, musi być brana pod uwagę w kolejnym postępowaniu, w jakim pojawia się dana kwestia, nie podlegająca ponownemu badaniu. Związanie orzeczeniem oznacza bowiem niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 r., I UK 239/10, opubl. LEX nr 738532). Wobec powyższego Sąd oddalił wniosek wnioskodawcy o dopuszczenie w sprawie dowodu z zeznań świadków F. G. jak i S. S. na okoliczność charakteru wykonywanej przez M. M. (1) pracy w spornym okresie od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku.

W niniejszej sprawie wnioskodawca dołączył do ponownego wniosku o emeryturę górniczą „nowe” świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 8 stycznia 2014 roku, które było podstawą do wydania nowej decyzji z dnia 13 marca 2014 roku, którą odmówiono mu prawa do emerytury górniczej. Złożenie tego nowego świadectwa wykonywania pracy górniczej i wydanie tej nowej decyzji uprawniało ubezpieczonego do złożenia od niej odwołania i zobowiązywało sąd do sprawdzenia prawidłowości decyzji.

Wskazać w tym miejscu należy, iż w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych wydanie nowej decyzji przez organ rentowy nie zawsze uprawnia do wniesienia odwołania do Sądu i nie zawsze nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, ponieważ o tożsamości przedmiotu sporu decyduje nie tylko tożsamość żądania zawarta w poszczególnych wnioskach skierowanych do organu rentowego, ale także stan faktyczny i prawny, jaki istniał w chwili zamknięcia rozprawy w poprzednim postępowaniu sądowym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2012 r., I UK 299/11). Podkreślenia także wymaga, że na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych rozstrzygnięcia w przedmiocie przyznania prawa do emerytury, czy to zwykłej czy górniczej często dotyczą stanu faktycznego sprzed kilkudziesięciu lat a poszukiwania środków dowodowych, zarówno osobowych jak i dokumentacji są znacznie utrudnione, zarówno z uwagi na upływ czasu (zgony świadków, likwidację przedsiębiorstw, zaginięcia dokumentów czy zmiany adresów zamieszkania świadków), jak i z uwagi na zmienne w czasie wymogi niezbędne do uzyskania prawa do świadczenia, często nie będące tożsame z wymogami określonymi umową społeczną w chwili ich spełnienia. Zwrócić należy również uwagę, że rozstrzygnięcia sądowe w tych sprawach ustalają treść łączącego strony stosunku prawnego w chwili wyrokowania, to nowe zdarzenia zachodzące po uprawomocnieniu się orzeczenia mogą spowodować przekształcenie treści praw i obowiązków stron stosunku ubezpieczenia społecznego, gdyż nie jest wykluczone spełnienie się lub upadek przesłanek materialnoprawnych prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2005 r., I UK 11/05, OSNP 2006/5-6/98).

W okolicznościach jednak niniejszej sprawy to nowe świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 8 stycznia 2014 roku nie może stanowić podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 13 marca 2014 roku. W ocenie sądu ten nowy dokument nie wpływa na prawa M. M. (1) do emerytury. Jest ono bowiem tożsame w swej zasadniczej treści ze świadectwem wykonywania pracy górniczej z dnia 11 sierpnia 2009 roku a podlegającym ocenie w poprzednim postępowaniu VIII U 2167/09 przez Sąd Okręgowy w Gliwicach jak i Sąd Apelacyjny w Katowicach. W obydwu świadectwa wskazano, że wnioskodawca od 24 listopada 1981 roku do nadal wykonywał prace na stanowisku kierowca-operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce – rozporządzenie MP i PS z dnia 23 grudnia 1994 roku – załącznik nr 2 poz. 6. Sąd Apelacyjny szczegółowo odniósł się do kwestii, dlaczego to świadectwo w zderzeniu z dowodami z zeznań świadków nie może stanowić podstawy do ustalenia wykonywania przez M. M. (1) w spornym okresie od 1 czerwca 1994 roku do 16 listopada 2006 roku pracy górniczej. Na marginesie podnieść należy, iż świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a jest tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Tym samym Sąd w niniejszym postępowaniu nie może przyjąć na podstawie takiego świadectwo, wbrew prawomocnemu wyrokowi Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 czerwca 2011 roku w sprawie III AUa 30/11, że wykonywał w spornym okresie pracę górniczą. Podkreślenia wymaga fakt, iż o pracy górniczej nie decydują dokumenty pracownicze, ale przede wszystkim charakter wykonywanej rzeczywiście pracy. A ten charakter został ustalony prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach i sąd w niniejszym postępowaniu nie jest władny by ten charakter pracy weryfikować.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.