Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2025 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Kałuża

Protokolant: sekr. sądowy Małgorzata Bednarek

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2025 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku M. P. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji wnioskodawcy M. P. (1) od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 6 września 2024 roku sygn. akt IV U 7/24

oddala apelację.

Sygn. akt V Ua 26/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. w sprawie Nr (...) odmówił M. P. (1) prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. z powodu wyczerpania z dniem 22 czerwca 2022 roku ustawowego 182 – dniowego okresu zasiłkowego oraz stwierdził bezpodstawność wypłaty zasiłku chorobowego dokonanej przez płatnika składek (...): (...) za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. w łącznej kwocie 14.673,54 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony był niezdolny do pracy w okresach: od 16 grudnia 2021 r. do 6 stycznia 2022 r., od 14 stycznia 2022 r. do 17 lutego 2023 r. (182 okres zasiłkowy do dnia 22 czerwca 2022 r. 240 dni świadczenia rehabilitacyjnego). Ponowna niezdolność do pracy pracownika wystąpiła w okresach od 3 lipca 2023 r. do 11 maja 2023 r, przy czym niezdolność ta jest stwierdzona do dnia wydania decyzji (aktualne (...) do 15 grudnia 2023 r.), a więc po przerwach nieprzekraczających 60 dni. Płatnik wypłacił pracownikowi zasiłek chorobowy w ramach nowego okresu zasiłkowego za okres od 26 maja 2023 r. do 3 sierpnia 2023r.

W dniu 19 września 2023 r. płatnik wystąpił do ZUS o ustalenie okresu zasiłkowego dla M. P. (1). ZUS stwierdził, że w związku z brakiem wymaganej przerwy pomiędzy niezdolnością do prawy M. P. (1) nie ma prawa do nowego okresu zasiłkowego od 3 kwietnia 2023 r. do 11 maja 2023 r. o czym płatnik został poinformowany. M. P. (1) nie będzie zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okres od 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r.

W dniu 2 stycznia 2024 roku M. P. (1) złożył, za pośrednictwem organu rentowego, odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł. z dnia (...) roku, w sprawie Nr (...) odmawiającej ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. z powodu wyczerpania z dniem 22 czerwca 2022 r. ustawowego 182 – dniowego okresu zasiłkowego oraz stwierdzenia bezpodstawnej wypłaty zasiłku chorobowego dokonanej przez płatnika składek (...): (...) za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r., w łącznej kwocie 14.673,54 zł. Ubezpieczony wskazał, że nie zgadza się z argumentacją organu rentowego, zarzucając jej naruszenie art. 32 i 67 Konstytucji RP poprzez naruszenie wobec ubezpieczonego prawa do równego traktowania oraz poddania dyskryminacji w związku z odebraniem świadczenia zasiłkowego, co w konsekwencji skutkowało także odebraniem prawa do świadczenia rehabilitacyjnego i renty z tytułu niezdolności do pracy; art. 5 k.c. i 58 § 2 k.c. poprzez uczynienie ze swego prawa użytku sprzecznego ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa oraz zasadami współżycia społecznego poprzez pozbawienie powoda wszelkich praw z tytułu ubezpieczeń społecznych, naruszenie art. 805 k.c. poprzez niewywiązanie się z zobowiązania do spełnienia świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku /długotrwała choroba/, naruszenie art. 7 i 77 k.p.c. poprzez ograniczenia postępowania do zbadania jedynie aspektów formalno – prawnych, z pominięciem aspektów społecznych wynikających z orzeczenia. Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez zaliczenie zwolnienia lekarskiego z powodu COVID-19 za okres od dnia 3 kwietnia 2023 roku do dnia 7 kwietnia 2023 roku do niepełnego okresu wyczekiwania oraz uznanie, że od dnia 12 maja 2023 roku został otwarty nowy okres zasiłkowy, a także przywrócenie prawa do zasiłku chorobowego i uznanie, że wypłata zasiłku chorobowego przez płatnika składek nie była bezpodstawna. Ubezpieczony podniósł, że ZUS odmawiając mu przyznania prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. z powodu wyczerpania z dniem 22 czerwca 2022 r. ustawowego 182- dniowego okresu zasiłkowego oraz stwierdzając bezpodstawną wypłatę zasiłku chorobowego dokonaną przez płatnika składek (...) Ł. za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. w łącznej kwocie 14.673,54 zł błędnie przyjął, że okres poprzedniej niezdolności do pracy spowodowany był tą samą chorobą i że przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstanie ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Ubezpieczony wskazał, iż niezdolność w okresie do dnia 14 stycznia 2022 r. do dnia 17 lutego 2022 r. była spowodowana chorobami układu krążenia tj. l25.9 – przewlekłą chorobą niedokrwienną serca, l10- nadciśnieniem tętniczym, l70- miażdżycą. Natomiast niezdolność do pracy od dnia 12 maja 2023 r. była spowodowana urazem stawu skokowego i stopy S90.8. Powyższe zdaniem ubezpieczonego czyni decyzję organu rentowego błędną. Jednocześnie ubezpieczony wskazał, że odmowa przyznania świadczenia w postaci renty prowadzi do sytuacji, w której ubezpieczony pozostał bez wynagrodzenia za pracę z powodu niezdolności do niej i bez jakichkolwiek świadczeń od organu rentowego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 12 stycznia 2024 r. w odpowiedzi na odwołanie od decyzji z dnia (...) r. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że M. P. (1) nie ma prawa do zasiłku chorobowego, ponieważ przerwy pomiędzy okresem niezdolności do pracy nie przekroczyły 60 dni. Tym samym zasiłek chorobowy wypłacony z funduszu chorobowego przez (...) SA w Ł. za okres od dnia 26 maja 2023 r. do dnia 31 sierpnia 2023 r. w łącznej kwocie 14.673,54 zł jest świadczeniem wypłaconym bezpodstawnie, ponieważ płatnik nieprawidłowo ustalił uprawnienia do świadczenia. M. P. (2) nie będzie zobowiązany do zwrotu ww. zasiłku.

Wyrokiem z dnia 6 września 2024 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie o sygnaturze akt IV U 7/24 oddalił odwołanie M. P. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z dnia (...) roku w sprawie Nr (...).

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

M. P. (1) jest zatrudniony w (...) S.A. Zakład (...) w Ł..

Wnioskodawca pozostawał niezdolny do pracy w okresach od dnia 16 grudnia 2021 r. do dnia 6 stycznia 2022 r. oraz od dnia 14 stycznia 2022 r. do dnia 17 lutego 2023 r., wykorzystując 182 dniowy okres zasiłkowy (do dnia 22 czerwca 2022 roku), a następnie korzystając przez 240 dni ze świadczenia rehabilitacyjny. Niezdolność do pracy była spowodowana chorobami układu naczyniowego i krążeniowego, tj. l25.9 – przewlekła chorobą niedokrwienną serca, l10- nadciśnienie tętnicze, l70- miażdżyca.

W okresie od dnia 3 kwietnia 2023 r. do dnia 7 kwietnia 2023r. M. P. (1) pozostawał niezdolny do pracy z uwagi na potwierdzenie zakażenia wirusem COVID-19. Po okresie zwolnienia lekarskiego M. P. przebywał na urlopie wypoczynkowym, po czym wrócił do pracy.

W dniu 11 maja 2023 roku, w trakcie pracy, M. P. doznał urazu w obrębie kończyny dolnej. W okresie od dnia 11 maja 2023 roku do dnia 26 maja 2023 roku M. P. (1) pozostawał niezdolny do pracy z uwagi na uraz stawu skokowego i stopy S90.8.

Płatnik dokonał ubezpieczonemu (pracownikowi) wypłaty zasiłku chorobowego, w ramach nowego okresu zasiłkowego za okres od dnia 26 maja 2023 roku do dnia 31 sierpnia 2023 roku, łącznie na kwotę 14.673,54 zł.

Orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS nr (...) z dnia 14 grudnia 2023 roku stwierdzono, że M. P. (1) nie jest niezdolny do pracy.

(...) S.A. Zakład (...) w Ł. wypłacił M. P. (4) wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za 14 dni tj. od dnia 12 maja 2023 r. do dnia 25 maja 2023 r. oraz zasiłek chorobowy za okres od dnia 26 maja 2023 r. do dnia 31 sierpnia 2023 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie weryfikacji uprawnień M. P. (1) do wypłaconego za okres od dnia 26 maja 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. świadczenia. Ponadto ustalono, że ww. nie ma prawa do nowego okresu zasiłkowego od dnia 3 kwietnia 2023r. oraz od 11 maja 2023 r.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy uznał odwołanie za niezasadne.

W pierwszej kolejności Sąd Rejonowy wskazał, że w ramach przedmiotowego postępowania badał wyłącznie przesłanki pozwalające na uzyskanie przez ubezpieczonego świadczenia z tytułu zasiłku chorobowego. Wskazał, że w niniejszej sprawie nie znajdują zastosowania przepisy kodeksu cywilnego, tj. powoływane przez ubezpieczonego przepisy art. 805 k.c., które dotyczą umownej odpowiedzialności ubezpieczyciela, jak też nie znajduje zastosowania art. 5 k.c. i art. 58 k.c., bowiem nie mamy do czynienia z badaniem czynności prawnej zawartej pomiędzy równorzędnymi podmiotami prawa cywilnego. Spór w niniejszej sprawie, sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy doszło do otwarcia dla ubezpieczonego nowego okresu zasiłkowego uprawniającego do zasiłku chorobowego.

Sąd I instancji podniósł, że ubezpieczony twierdził, że wobec tego, że niezdolność do pracy trwająca do 17 lutego 2023 r. (niezdolność obejmująca pełny okres zasiłkowy i pełny okres świadczenia rehabilitacyjnego) powodowana była chorobami układu krążenia i układu naczyniowego tj. l25.9 – przewlekłej choroby niedokrwiennej serca, 110- nadciśnienie tętnicze, l70 - miażdży w okresie od 14 stycznia 2022 r. do 17 lutego 2023 r.), zaś kolejna niezdolność ubezpieczonego do pracy, trwająca w okresie od dnia 3 kwietnia 2023 r. do dnia 7 kwietnia 2023r, chociaż nastąpiła przed upływem 60 dni od poprzedniej niezdolności, to była spowodowana inną chorobą, mianowicie wirusem COVID-19, a z kolei o niezdolność wnioskodawcy do pracy w okresie od dnia 11 maja 2023 r., do dnia 26 maja 2023 r. (i w okresach kolejnych) spowodowana była urazem stawu skokowego i stopy S90.8, a zatem także inną jednostką chorobową niż ta trwająca do dnia 17 lutego 2023 roku, to dla wnioskodawcy otworzył się nowy okres zasiłkowy właśnie z uwagi na różnorodzajowość przyczyn niezdolności do pracy. Innymi słowy, z twierdzeń wnioskodawcy wynika, że niezdolność do pracy trwająca do 17 lutego 2023 roku i kolejne niezdolności do pracy występujące po tej dacie, nie były spowodowane „tą samą chorobą”, a zatem, mimo nie zachowania 60-dniowej przerwy, wnioskodawca nabył uprawnienie do zasiłku chorobowego.

Organ rentowy z kolei podnosił, że z uwagi na niespełnienie przesłanki w postaci koniecznego okresu przerwy pomiędzy niezdolnościami do pracy, brak jest podstaw do otwarcia dla ubezpieczonego nowego okresu zasiłkowego.

Zdaniem Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie należało dokonać oceny w płaszczyźnie przepisów intertemporalnych, a mianowicie rozstrzygnąć jakie przepisy prawne (w jakim brzmieniu) mają zastosowanie w niniejszym przypadku, a po wtóre należało ocenić, czy istnieją podstawy prawne do doliczenia okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego do okresu zasiłkowego, o którym mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w przypadku, gdy przerwa miedzy powstaniem ponownej niezdolności do pracy a ustaniem poprzedniej dotyczy nie tylko zasiłku chorobowego, ale też świadczenia rehabilitacyjnego.

Sąd I instancji wskazał, że materialnoprawną podstawę świadczenia zasiłkowego stanowią przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm., dalej także, zamiennie „ustawa zasiłkowa”). Stosownie do treści art. 6 ust 1 powołanej ustawy zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. W myśl zaś art. 8 ustawy zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy zasiłkowej do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej ,,okresem zasiłkowym'', wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. W art. 9 ust. 2 powołanego przepisu – w brzemieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. /stosownie do treści art. 23 pkt 2 ustawy nowelizującej/ – stanowiono, że do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Powołany przepis - w brzmieniu sprzed zmiany z dnia 1 stycznia 2022 r. – stanowił, że do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

Sąd Rejonowy uznał, że z powyższego wynika, iż po zmianie przepisów do okresu zasiłkowego są wliczane wszystkie okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej, a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekroczy 60 dni, bez względu na to, czy niezdolność do pracy będzie spowodowana tą samą, czy inną chorobą. Innymi słowy, zasadnicza zmiana polega na tym, że od dnia wejścia w życie powołanego przepisu nie ma znaczenia, czy po przerwie trwającej do 60 dni pracownik stanie się niezdolny do pracy z powodu tej samej, czy też innej choroby.

Stosownie do treści art. 21 ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 24 czerwca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1621) zasiłki oraz świadczenia rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022 r., wypłaca się w wysokości, na zasadnych i w trybie określonym w przepisach ustawy zmienione w art. 4, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 r., za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy . Wprowadzona nowelizacja usunęła obowiązek ustalenia, czy pomiędzy niezdolnościami do pracy istniej związek przyczynowo skutkowy, pozostawiając zapis zgodnie z którym w sytuacji, gdy po okresie zasiłkowym pracownik stał się niezdolny do pracy wskutek choroby po przerwie krótszej niż 60 dni, nie rozpoczyna się dla niego nowy okres zasiłkowy.

Następnie Sąd I instancji podniósł, że sposób liczenia okresu zasiłkowego po nowelizacji art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej uległ zmianie na niekorzyść ubezpieczonych, gdyż do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej, a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekracza 60 dni, bez względu na to, czy była to ta sama czy inna choroba.

Sąd Rejonowy przyjął, że dla wnioskodawcy, któremu okres zasiłkowy uległ zakończeniu po 1 stycznia 2022 roku, nie otworzył się nowy okres zasiłkowy z uwagi na to, że przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Zatem okres niezdolności do pracy spowodowany COVID winien zostać doliczony do poprzedniego okresu zasiłkowego. Podobnie, okres kolejnej niezdolności do pracy spowodowanej urazem ortopedycznym (także i w tym wypadku nie zachowano koniecznego okresu przerwy w niezdolności do pracy). Sąd ten podkreślił, że w przypadku, gdy po okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego albo korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia niezdolność do pracy z powodu choroby ubezpieczonego powstanie po przerwie krótszej niż 60 dni, ubezpieczony nie nabywa prawa do nowego okresu zasiłkowego. Sąd Rejonowy nie podzielił poglądu prezentowanego w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 lutego 2002 r., III AUa 1390/01, LEX, który stanął na stanowisku, iż brak jest podstaw prawnych do doliczenia okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego do okresu zasiłkowego, o którym mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25. 06. 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Przerwa miedzy powstaniem ponownej niezdolności do pracy a ustaniem poprzedniej dotyczy tylko okresów zasiłkowych, w których mowa w art. 8 tej ustawy. Brak uzasadnienia tezowanego orzeczenie nie pozwala na odniesienie się do motywów, jakie legły u podstaw powołanego orzeczenia niemniej jednak zdaniem Sądu Rejonowego treść przepisów ustawy zasiłkowej nie pozwala na wskazaną jak wyżej interpretację. Zważyć bowiem należy, że terminu „okresu zasiłkowego” nie można wykładać ściśle. Przeciwko takiej interpretacji przemawia chociażby okoliczność w postaci tego, że do 182 – dniowego „okresu zasiłkowego” wlicza się okres zasiłku chorobowego i wypłacanego przez pracodawcę wynagrodzenia chorobowego, a także okresy niemożności wykonywania pracy (art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Przesłanką tak uzyskania zasiłku chorobowego, jak i świadczenia rehabilitacyjnego jest niezdolność do pracy (trwająca nadal, w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego).

Nie ma zdaniem Sądu I instancji podstaw dla przyjęcia, że przerwa pomiędzy powstaniem ponownej niezdolności do pracy a ustaniem poprzedniej dotyczy tylko okresów zasiłkowych, nie dotyczy zaś świadczenia rehabilitacyjnego. Przeciwko takiej interpretacji świadczy chociażby zmiana przepisów dokonana ustawą o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 24 czerwca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1621) zaostrzająca przepisy pozwalające na korzystanie z dobrodziejstw „ustawy zasiłkowej”. Skoro ustawodawca zniósł rozróżnienie pomiędzy przyczyną niezdolności do pracy brak jest zdaniem Sądu Rejonowego podstaw dla przyjęcia tak korzystnej dla ubezpieczonych interpretacji, w myśl której, po upływie pełnego okresu świadczenia rehabilitacyjnego, otwiera się nowy okres zasiłkowy niezależnie od tego, czy upłynął okres 60 dni, czy też nie. Celowościowa wykładnia przepisów nie pozwala zdaniem Sądu Rejonowego na przyjęcie, że po wyczerpaniu maksymalnego okresu świadczenia rehabilitacyjnego możliwe jest natychmiastowe korzystanie z kolejnego zasiłku chorobowego, a kolejno ze świadczenia rehabilitacyjnego. Stanowiłoby to zdaniem Sądu Rejonowego obejście przepisu, który wprowadza konieczność zachowania 60-dniowej przerwy w okresach niezdolności do pracy, niezależnie od jej przyczyny.

Mając na względzie powyższe rozważania Sąd Rejonowy oddalił odwołanie.

Powyższy wyrok, zaskarżył w całości wnioskodawca.

Apelacja zredagowana osobiście przez M. P. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:

1. Naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia w tej sprawie tj.:

a)  art. 8 ust. 2 Konstytucji RP, który stanowi, że przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, poprzez pominięcie zarzutu wnioskodawcy dotyczącego naruszenia art. 32 i art. 67 Konstytucji RP;

b)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak odniesienia się w uzasadnieniu do zarzutów podniesionych przez wnioskodawcę dotyczących naruszenia art. 32 i art. 67 Konstytucji RP;

c)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę zebranego materiału, tj. bez wszechstronnego jego rozważenia w związku z pominięciem zarzutu wnioskodawcy dotyczącego naruszenia art. 32 i art. 67 Konstytucji RP.

2. Naruszenie przepisów prawa materialnego tj:

a)  art. 32 i art. 67 Konstytucji RP poprzez pominiecie i niezastosowane tych przepisów;

b)  art. 9 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie tych przepisów.

W związku ze zgłoszonym zarzutami wnosił o uwzględnienie niniejszej apelacji oraz: uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ustalenie, że od dnia 03.04.2023 został otwarty nowy okres zasiłkowy, a także przywrócenie prawa do zasiłku chorobowego i uznanie, że wypłata zasiłku chorobowego przez płatnika składek nie była bezpodstawna (zgodnie z dokumentem Świadczenia i przerwy w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne), a także przyznanie, naliczenie i wypłacenie ubezpieczonemu zasiłku chorobowego wraz z należnymi odsetkami za zwłokę za okresy od dnia 03.04.2023 do dnia 07.04.2023 oraz od dnia 01.09.2023 do dnia zakończenia 182 — dniowego okresu zasiłkowego, tj. do dnia 04.11.2023 r; ewentualnie, na wypadek nieuwzględniania powyższego wniosku, o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia sądowi pierwszej instancji; oraz o zasądzenie od organu na moją rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. wnosił o oddalenie apelacji M. P. (1).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja wnioskodawcy niezasadna.

Analiza podnoszonych w apelacji zarzutów nakazuje rozważyć w pierwszej kolejności zarzuty natury procesowej, mają one bowiem bezpośredni wpływ na prawidłowość dokonanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych. Sąd Okręgowy stoi bowiem na stanowisku, iż zarzut naruszenia prawa materialnego w zasadzie można podnosić jedynie wówczas, gdy do prawidłowych ustaleń faktycznych wadliwie zastosowano prawo materialne.

Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy dokonał swobodnej oceny materiału dowodowego nie przekraczając granic z art. 233§1 k.p.c. Granice swobodnej oceny dowodów może naruszać tylko dowolna ocena zebranego materiału dowodowego, brak wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów lub ich ocena sprzeczna z zasadami logicznego powiązania wniosków z ustalonym stanem faktycznym lub doświadczeniem życiowym (por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2001r. II UKN 423/00) a z taką sytuacją nie mieliśmy do czynienia w niniejszej sprawie.

Wnioskodawca podnosząc zarzut naruszenia art. 233§ 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę zebranego materiału dowodowego nie kwestionuje jednocześnie stanu faktycznego ustalonego przez ten sąd, który sprowadzał się do ustalenia, że skarżący M. P. (1) zatrudniony w (...) S.A. Zakład (...) w Ł. był niezdolny do pracy i przebywał na zasiłku chorobowym w okresach od dnia 16 grudnia 2021 r. do dnia 6 stycznia 2022 r., od dnia 14 stycznia 2022 r. do dnia 22 czerwca 2022 roku., a następnie do dnia 17 lutego 2023 r. korzystał przez 240 dni ze świadczenia rehabilitacyjnego. Niezdolność do pracy była spowodowana chorobami układu naczyniowego i krążeniowego, przewlekłą chorobą niedokrwienną serca, nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą. Następnie w okresie od dnia 3 kwietnia 2023 r. do dnia 7 kwietnia 2023r. pozostawał niezdolny do pracy z uwagi na potwierdzenie zakażenia wirusem COVID-19. Po okresie zwolnienia lekarskiego M. P. przebywał na urlopie wypoczynkowym, po czym wrócił do pracy i w dniu 11 maja 2023 roku, w trakcie pracy doznał urazu w obrębie kończyny dolnej i w związku z tym w okresie do dnia 26 maja 2023 roku pozostawał niezdolny do pracy z uwagi na uraz stawu skokowego i stopy.

Poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, nie kwestionowane przez żadna ze stron, są wystarczające do merytorycznego rozpoznania apelacji. Dlatego Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego podziela i przyjmuje za własne precyzując je jedynie w zakresie ustalenia okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez wnioskodawcę M. P. (1) co miało miejsce od dnia 23 czerwca 2022 r. do dnia 17 lutego 2023 roku.

Nie trafiony jest także zarzut apelującego naruszenia przez sąd meriti art. 327 ^{( 1)}§ 1 pkt 1 i 2 k.p.c. (a nie jak błędnie podaje art. 328§2 k.p.c.) poprzez brak odniesienia się w uzasadnieniu wyroku do zarzutów podniesionych przez wnioskodawcę dotyczących naruszenia przy wydawaniu zaskarżonej decyzji art. 32 i art. 67 Konstytucji RP. Istotnie takich rozważań sąd meriti nie poczynił, jednakże naruszenie prawa procesowego w postaci braków w uzasadnieniu skarżonego wyroku może wówczas prowadzić do uwzględnienia wniosków apelacji, gdy z uzasadnienia orzeczenia nie daje się odczytać, jaki stan faktyczny lub prawny stanowił podstawę rozstrzygnięcia, co uniemożliwia kontrolę instancyjną (porównaj: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 września 2021 r., I A Ca 62/21). Tymczasem uzasadnienie zaskarżonego wyroku zostało sporządzone zgodnie z wymogami art. 327 ^{( 1)} § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. , albowiem wskazano w nim podstawę faktyczną rozstrzygnięcia, obejmującą ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione i wyjaśniono podstawę prawną wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, co umożliwia kontrole instancyjną.

Przechodząc do podnoszonych w środku zaskarżenia zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego należy podkreślić, że naruszenie prawa materialnego może nastąpić bądź poprzez jego błędną wykładnię czyli poprzez mylne rozumienie treści określonej normy prawnej, albo poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, czyli poprzez błędne uznanie, iż do danego ustalonego stanu faktycznego ma zastosowanie dany przepis prawa materialnego, albo też odwrotnie, tzn. przepis, który winien mieć zastosowanie w danym stanie faktycznym – nie został zastosowany (szerzej w tym zakresie por. postanowienie SN z 15.10.2001r. I CKN 102/99; wyrok SN z 05.10.2000r. II CKN 300/00; postanowienie z 28.05.1999r. I CKN 267/99 Prok. i Pr. 1999/11-12/34; wyrok SN z 19.01.1998r. I CKN 424/97OSNC 1998/9/136 i inne).

Zgłoszone w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego są nietrafne. Sąd Okręgowy w pełni akceptuje poglądy prawne i wykładnię stosowania prawa wyrażoną przez Sąd Rejonowy.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U.2021.1133 tj. dalej jako ustawa zasiłkowa) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Natomiast zgodnie z art. 8 ww. ustawy zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni. Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej "okresem zasiłkowym", wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w brzmieniu zmienionym art. 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 24 czerwca 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1621) obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. do okresu zasiłkowego wlicza się także okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. W brzmieniu poprzednim przed 1 stycznia 2022 r. przepis art. 9 ustęp 2 ustawy zasiłkowej stanowił, że do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

Natomiast zgodnie z art. 21 ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 24 czerwca 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1621) zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022 r., wypłaca się w wysokości, na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 r., za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Artykuł 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej w brzmieniu sprzed nowelizacji stanowił, że do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Przepis ten modyfikował zasadę liczenia okresu zasiłkowego wynikającą a contrario z art. 9 ust. 1, tj. zasadę, że po przerwie w razie ponownego stwierdzenia niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej okres zasiłkowy biegnie od początku i może wynosić maksymalnie 182 dni lub 270 dni. Z aktualnego brzmienia art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej. wynika, że każda kolejna niezdolność do pracy powstała po przerwie nie dłuższej niż 60 dni, bez względu na to, czy powstała z powodu tej samej czy innej choroby, jest wliczana do jednego okresu zasiłkowego. Nowy okres zasiłkowy rozpocznie dopiero niezdolność do pracy powstała po przerwie dłuższej niż 60 dni. Do jednego okresu zasiłkowego nie wlicza się tylko okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży. Niezdolność do pracy po przerwie krótszej niż 60 dni występująca w trakcie ciąży rozpoczyna zatem nowy okres zasiłkowy (K. Stopka Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz, Warszawa 2022, art. 9).

Przepis art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy zasiłkowej stanowi, że do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Przepis dotyczy więc sposobu obliczania okresu zasiłkowego i wynika z niego, że do okresu zasiłkowego wlicza się następujące po sobie okresy niezdolności do pracy, jeżeli przerwa między nimi jest krótsza niż 60 dni.

Z kolei, uprawnienie do świadczenia rehabilitacyjnego nie jest uzależnione od istnienia tej samej choroby po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, ale jest zależne od dalszego, nieprzerwanego występowania niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą lub inną chorobą, albo też kilkoma współistniejącymi chorobami. Stosownie do art. 18 ust. 2 ustawy zasiłkowej świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Wykładnia gramatyczna tego przepisu wyraźnie przemawia za uznaniem, że świadczenie rehabilitacyjne jest kontynuacją zasiłku chorobowego (przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy) w tym znaczeniu, że prawo do tego świadczenia można nabyć tylko wówczas, gdy ustawowy okres pobierania zasiłku chorobowego został już wyczerpany a osoba pobierająca dotychczas zasiłek chorobowy jest nadal niezdolna do pracy. Użycie przez ustawodawcę w tym przepisie słowa "nadal" oznacza przy tym, że pomiędzy okresem pobierania zasiłku chorobowego a okresem pobierania świadczenia rehabilitacyjnego musi istnieć ciągłość. Innymi słowy, niezdolność do pracy jako stan uzasadniający prawo do zasiłku chorobowego, a następnie prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, nie może zostać przerwany. Uprawnienie do świadczenia rehabilitacyjnego jest więc uzależnione od dalszego, nieprzerwanego występowania niezdolności do pracy. Po upływie maksymalnego terminu pobierania zasiłku chorobowego musi "nadal" występować niezdolność do pracy (wyrok SN z dnia 5 lipca 2023 r., I U SKP 7/23 LEX nr 3577238). Nie ma znaczenia, czy w czasie przerwy pomiędzy tymi samymi chorobami wystąpiło jakiekolwiek inne schorzenie niewliczane do okresu nieprzerwanej niezdolności do pracy, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcie zależało od ustalenia daty otworzenia się dla skarżącego nowego okresu zasiłkowego. Ubezpieczony przed spornym okresem objętym decyzją był niezdolny do pracy od dnia 16 grudnia 2021 r. do dnia 6 stycznia 2022 r., od dnia 14 stycznia 2022 r. do dnia 22 czerwca 2022 roku., a następnie od dnia 23 czerwca 2022 r. do dnia 17 lutego 2023 r. korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego a potem był niezdolny do pracy w okresie od dnia 3 kwietnia 2023 r. do dnia 7 kwietnia 2023r. i od dnia 11 maja 2023 roku.

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nie znajdzie zastosowania przepis art. 21 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw zgodnie z którym zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022 r., wypłaca się w wysokości, na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 r., za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Należy zwrócić uwagę, że zastosowane przepisy odnoszą się do "niezdolności do pracy", zaś okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, to także okres niezdolności do pracy. Tak więc, okres poprzedniej niezdolności do pracy ubezpieczonego zakończył się w dniu 17 lutego 2023 r. (z ostatnim dniem pobierania świadczenia rehabilitacyjnego) a od 3 kwietnia 2023 roku rozpoczął się kolejny - nowy - okres niezdolności i okresy te nie mogą być łącznie rozpoznawane ponieważ zaistniały w innym stanie prawnym. Okres od 3 do 7 kwietnia 2023 roku to okres kolejnej niezdolności do pracy powstały po zmianie przepisów ustawy zasiłkowej. Okres ten nie może zatem być traktowany zgodnie z zasadami obowiązującymi przed nowelizacją. Zastosowanie wprost mają znowelizowane przepisy art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej i nie jest istotne czy poprzednia i kolejna niezdolność do pracy zostały spowodowane tożsamą czy też inną chorobą, ponieważ kolejna niezdolność do pracy powstała już w nowym stanie prawnym. Przerwa między niezdolnością do pracy, w czasie której wnioskodawca pobierał zasiłek rehabilitacyjny (do 17 lutego 2023r.) a niezdolności do pracy spowodowana chorobą skarżącego COVID-19 (od 3 kwietnia 2023r. ) była krótsza niż 60 dni i nie spowodowała otwarcia nowego okresu zasiłkowego. Również przeprawa miedzy niezdolnością do pracy spowodowana chorobą COVID-19 (do 7 kwietnia 2023 r.) a niezdolnością do pracy spowodowaną urazem nogi, jakiego doznał skarżący w dniu 11 maja 2023 roku była krótsza niż 60 dni i nie spowodowała otwarcia nowego okresu zasiłkowego. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że nie zaistniała przerwa dłuższa niż 60 dni pomiędzy kolejnymi niezdolnościami do pracy wnioskodawcy, co oznacza, że nie otworzył się dla niego nowy okres zasiłkowy.

Przechodząc do oceny zarzutu, że zastosowany wobec wnioskodawcy art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej jest niezgodny z art. 32 i 67 Konstytucji RP na wstępie należy zauważyć, że

że rację ma skarżący, że Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, jej przepisy stosuje się bezpośrednio (art. 8 Konstytucji RP), a sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom (art. 178 ust. 1 Konstytucji RP). Powyższe oznacza, że istnieje możliwość samodzielnego dokonania przez sąd oceny zgodności przepisów ustawowych z Konstytucją na użytek rozpoznawanej sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2016 roku, III KRS 45/12, Lex nr 2288955). Sędzia nie może stosować ustaw bez uwzględnienia kontekstu konstytucyjnego. W konsekwencji, w jednostkowej sprawie, sąd może odmówić stosowania przepisu ustawy lub rozporządzenia, jeżeli stwierdzi jego sprzeczność z prawem hierarchicznie wyższym. Nie narusza to przy tym kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, który ma inny przedmiot orzekania (art. 188 Konstytucji) - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2012 roku, III PK 87/11 LEX nr 1619703. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wywołuje ten skutek, że zakwestionowane przepisy tracą moc z chwilą wskazaną przez Trybunał, podczas gdy stwierdzenie takiej niezgodności przez sąd jest podstawą do odmowy zastosowania zakwestionowanego przepisu w toku rozpoznawania określonej sprawy, pomimo, że formalnie przepis ten pozostaje w systemie prawnym.

W przedmiotowej sprawie skarżący nie wskazał jednak żadnych argumentów, które wskazywałyby, że zastosowany wobec niego art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej jest niezgodny z art. 32 Konstytucji RP statuującym zasadę równości wszystkich wobec prawa, zgodnie z którą wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakichkolwiek przyczyn i art. 67 Konstytucji RP. Artykuł 67 Konstytucji RP wprawdzie w zdaniu pierwszym ust. 1 stanowi, że obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego, w zdaniu drugim odsyła jednak do dyspozycji ustaw zwykłych w zakresie i form zabezpieczenia społecznego. Oznacza to, że art. 67 Konstytucji RP nie kreuje "podstawowych zasad porządku prawnego, tj. zasady powszechności pracowniczego ubezpieczenia społecznego", która wynika z regulacji ustawowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.10.2019 roku, I BU 5/18). Z przepisu tego nie da się wyprowadzić konstytucyjnego prawa do konkretnej postaci świadczenia społecznego. Podstawą ewentualnych roszczeń osób ubiegających się o rentę, emeryturę czy inną formę zabezpieczenia społecznego mogą być przepisy ustaw (ewentualnie rozporządzeń wykonawczych wydanych w granicach upoważnienia ustawowego), regulujące szczegółowo te kwestie, nie zaś art. 67 ust. 1 Konstytucji RP, który upoważnia ustawodawcę do określenia zakresu i form zabezpieczenia społecznego w ustawach (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2019 r. I UK 4/18).

Kwestię zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę ustawodawca uregulował w cytowanej wyżej ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w związku z tym brak jest podstaw do przyjęcia, że art. 9 ust. 2 tej ustawy jest sprzeczny z art. 67 ust. 1 Konstytucji RP.

Sąd nie dopatrzył się także, aby zastosowany wobec skarżącego art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej był niezgodny z art. 32 Konstytucji RP statuującym zasadę równości wszystkich wobec prawa.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną.